ඒ භයානක සිදුවීම මේ වන විට අතීතයට එක් වී දෙවසරකුත් ඉක්ම ගොස් ඇත්තේය. සාලාව විසාලාවක් බවට පත් වූ ඒ බිහිසුණු මතකය තවමත් අප සිත්හි සුන්බුන් සේ ඉතිරිව ඇත්තේය. කවුරුන් කෙසේ අමතක කරන්නට උත්සාහ කළද සාලාවේ මාවත් ඔත්සේ ඇවිද යන්නකුට මේ අමිහිරි දසුන් තවමත් දෙනෙත් අබියසය මැවෙන්නේය. පොළොවට සමතලා වූ, දැවී අළු වී ගිය බොහෝ නිවෙස්, කඩ-සාප්පු මේ වන විට සියලු බාධක පරයා නැඟී සිටින්ට වැර දරන්නේ එහි වෙසෙන්නන්ගේ දැඩි වෙහෙසේ ප්‍රතිඵල නිසාමය. එහෙත් තවමත් මෙහි වෙසෙන්නන්ට දෙවසරකට පෙර සිදු වූ සියල්ල සිහිනයක් නොවන බව ඔවුහු දනිති. බොම්බ පතිත වී සිදු වූ විනාශයන්, ගඩොළින් ගඩොළ තැනුණු සිය නිවෙස්හි තවමත් ඉතිරිව ඇත්තේ ඒ විපත දරුණු බව කියන්නටය. කාලය ගෙවී ගියද තවමත් ඔවුන්ගේ ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් දී නැත්තා සේය. බෝම්බයෙන් සුනුවිසුනු වී ගිය කඩතොලු අතරින් මේ අය තවමත් බලා සිටින්නේ ඔවුන්ට සාධාරණයක් ඉටු කර දෙන තෙක්ය... ඔවුන්ගේ අහිංසක ඉල්ලීම් ඉටු වන තෙක්ය...
එදා බලධාරීන් ඔවුන්ගේ දුක් ගිනි නිවන්නට දුන් දායකත්වය මේ ඇත්තෝ හදවතින්ම අගයති. කුරිරු යුද්ධය ජයගන්නට දායකත්වය දුන් රණවිරුවන් තමන්ගේ අසරණකමට පිහිට වූ ආකාරයට මේ අය තවමත් තුති පුදති. එහෙත් තවත් අහිමි වන්නට දෙයක් නැතිව අන්ත අසරණ වූ මේ අය සාධාරණයක් පතා සිටිති. අනුන්ගේ අත්වැරැද්දකට වන්දි ගෙවූ ඔවුහු තමන්ට සාධාරණයක් ඉටු කරගන්නට තැත් දැරූ අවස්ථාවලදී වැරදුණු තැන් බොහෝ ඇති බව ඔවුහු දනිති. ඒ වැරදුණු තැන් හේතුවෙන් අද මේ පිරිස් ලෝකයට ණයකාරයන් වී ඇත්තේය. සාලාවේ දිවි ගෙවන ඔවුන්ගේ පෙනෙන ජීවිතයේ නොපෙනෙන කතාවයි, මේ.
“අදට අවුරුදු දෙකයි. එදා අපේ ගේ සම්පූර්ණයෙන්ම විනාශ වුණා. අදටත් අපේ ගෙවල්වල බෝම්බයෙන් විනාශ වුණු ලොකු හිඩැස් එහෙමමයි. හමුදාවෙන් වහලේ ගහලා දුන්නා. ඒත් අදටත් අපි ජීවත් වෙන්නේ වැස්සට තෙමි-තෙමී. අපේ ගෙයි බිත්ති, පොළොව අදටත් බොල් වෙලා. මුලින්ම තක්සේරුව ආවේ ලක්ෂ 3යි, 80000කට. පස්සේ අපි ඒ මුදල මදියි කියලා අභියාචනාවක් යොමුකළාම ලක්ෂ 5යි, 30000ක් ලැබුණා. ඒකෙනුත් අපේ ගෙට වුණු විනාශය හදන්න තියා හිතන්නවත් අමාරුයි. එදා කළ මේ වැරදි තක්සේරු නිසා අද අපි දුක් විඳිනවා. අද අපේ ගෙවල්වල අපිට ආරක්ෂාවක් නැහැ. ගේ පුරාම පිපිරුම් සලකුණු....“ ඒ හේමන්ත කුමාරය.
ගිනිදැල්ලෙන් අලුත් වූ සාලාවේ බොහෝ දෙනාගේ කඳුළු තවමත් වියළී නැත්තේය. සාලාව, රණවිරුගම, ආනන්දගම මේ හැමෝටම කියන්නට ඇත්තේ එක් කඳුළු කතාවක් පමණි.
“අපට රජයටවත් හමුදාවටවත් දොස් කියන්න අවශ්‍ය නැහැ. ඒ අය හැකි පමණින් මේ ප්‍රශ්නයට මැදිහත් වුණා. ඒත් තවමත් අසරණ අපිට කියන්නට දුක් ගොඩාක් තියෙනවා. අවුරුදු දෙකක් ගියා. ඒ කාලයේ අපේ දුක අහන්න කිසිවෙක් ඉදිරිපත් වුණේ නැහැ. වහල පිළිසකර කරලා දුන්නට මේ ගෙවල් හැමදාම තෙමෙනවා. ගෙවල්වල ජීවත් වෙන්න බයයි. මේ හැමදේකම වැරැද්ද වුණේ තක්සේරුවෙයි. එදා නිවැරදිව තක්සේරුවක් සිදු වුණා නම් මේ ප්‍රශ්න නැහැ. බොහෝමයක් තක්සේරු සිදු වුණේ ගෙවල්වල කවුරුත් නැති වෙලාවේ. බෝම්බයට බයේ කිසිම දෙයක් එපා කියලා මිනිස්සු දුවද්දි ඒ අය ඇවිත් තක්සේරු කරගෙන ගියා. සමහර තැන්වල තක්සේරුවට ඇවිත් හිටියේ ඒ ආයතනවල පියන්ලා. ඉන්ජිනේරුවෙක් නැතුව මේ තක්සේරු කරන්න හරීම අමාරුයි. ඒත් හැම තැනම තක්සේරුවක්ම සිදු වුණේ ඉංජිනේරුවරුන් නැතුව. මේ නිසා සමහර අය ලැබුණු මුදල් මදි කියලා අභියාචනා දැම්මා. ඒ අය මුදල් ලැබෙයි කියලා බැංකුවලට ණය වෙලා ගෙවල් හදාගත්තා. ගොඩාක් දෙනෙක් ගෙවල් හදාගත්තේ බාගෙට. සාලාවේ හැම කෙනෙක්ම ණය වුණා ගෙවල් හදාගන්න ගිහින්. අන්තිමේදි අඩු තක්සේරුවෙන් ලැබුණු මුදල් මදි වෙලා මේ අය රටට ණයකාරයන් වුණා...“ ඒ ප්‍රා‍දේශීය මන්ත්‍රිවරයකු වන කෝකිල සම්පත් මහතාය.
මුදල් ඇති හැකි අයට සාලාවේ ඛේදවාචකය එතරම් දරුණු වූයේ නැත. විවිධ බලවේග පසුපස දිව ගිය අයට සිය වන්දීන්ට ඇති යහමින් මුදල් ලැබුණු බව සමහරු චෝදනා කරති. එහෙත් බොහෝ දෙනකුගේ දුක් කදුළු තවමත් වියැකී නැත්තේය.
“සාලාවේ ගින්නෙන් පස්සේ අපි මැරි-මැරී ජීවත් වෙනවා. ඒ ගින්නෙන් අපේ සබ්බසකලමනාවම නැති වුණා. පස්සේ අපි මේ ගෙවල් හදාගත්තේ රටේ ලෝකෙට ණය වෙලා. අද ගෙදර හදාගත්තු ණය ගෙවන්නේ මගේ විශ්‍රාම වැටුපෙන්.
මගේ දුව ස්වයං රැකියාවක් කළේ. මේ සිද්ධිය වෙන වෙලාවේ එයාගේ බොලෙරෝ ජීප් රිය නතර කරලා තිබුණේ ගෙදර. සිද්ධියෙන් වාහනය සම්පූර්ණයෙන්ම විනාශ වෙලා ගිහින්. ගැරේජ් එකෙන් කිව්වා කන්ඩෙම් කියලා. වාහනය හදාගන්න රුපියල් ලක්ෂ 4ක් දෙන්නම් කිව්වා. ලීසින්-එක ගෙවන්නැහැ කියලා ලීසින් කොම්පැනියෙනුත් දුවට නඩු දාලා. මේවා අපි කරපු දේවල්ද? මේ සිද්ධිය වෙන්න කලින් අපි ලස්සනට ජීවත් වුණා, රටට ණයක් නොවී. ඒත් අද...“ පී.බී.ආර්. වීරරත්න මාතාව හඬා වැලෙපෙන්නීය.
එදා සාලාව ගමේ විපතට පත් වූවන්ට බාහිරින් ලස්සනට ජීවත් වුවත් ඔවුන්ගේ ඇතුළාන්තයේ ඇත්තේ දුක් ගොඩකි. බොහෝ දෙනකුට පෙර ගත කළ ජීවිතය දැන් අහෝසි වී ඇත්තේය. එහෙත් ඔවුන් පවත්නා රජයට දොස් නඟන්නේ නැත. තමන්ට ඉන්න-හිටින්න හිසට වහලක් අහිමි වූ මොහොතේ පිහිටට ආ රණවිරුවන් සිහි කරන්නේ හද පිරි බැතියෙනි. ඒ සියල්ල සිහිපත් කරන අතරම තමන්ට සාධාරණයක් ඉටු නොවූ බවද ඔවුන් පවසන්නෝය.
“යුද හමුදාව මේ ප්‍රශ්නයේදි දුක් ගොඩාක් වින්දා. ඒ ගොල්ලන්ට කරන්න පුළුවන් උපරිමය කළා. ඒත් මේ හැම ගෙයක්ම කුමන හෝ බැංකුවකට ණයයි. සමහරුන්ට කෝටි ගණනින් වන්දි ලැබුණා. ඒ කිසිම දෙයක් නොලැබුණු අයත් මේ සාලාවේ ඉන්නවා. සමහරුන්ගේ ගෙවල් අදටත් විනාශ වූ ආකාරයෙන්ම තියෙනවා.
සාලාවේ කනත්තේ එක වැසිකිළියකට රුපියල් ලක්ෂ එකහාමාර පවා ගෙවලා තියෙනවා කියලා ආරංචියි. තවමත් අපේ ගෙවල්වල අඩි ගණනින් ගැඹුරුට හෑරුණු වළවල් තියෙනවා. ප්‍රජා ශාලාව තෙමෙනවා. ඒත් තහඩු ටික දුන්නේ නැහැ. සමහරුන්ට අපේ ගෙවල් මතුපිටින් දැක්කාම කිසිම ප්‍රශ්නයක් පේන්න නැහැ. එහෙත් ඇතුළාන්තයේ කාටවත් නොපෙනෙන ප්‍රශ්න ගොඩායි. අපි රස්සාවක් කරලා දුක් මහන්සි වෙලා හරි හම්බ කළ ලක්ෂ ගණනක බඩු මුට්ටු මේ බෝම්බයෙන් විනාශ වෙලා ගියා. ඒත් ඒවාට හම්බ වුණේ සුළු වන්දියක් විතරයි. ඒ මුදලින් එක බඩුවක් වත් ගන්න ප්‍රමානවත් නැහැ. මේ සේරම දේවල් වුණේ එදා හරියට නිවැරදිව තක්සේරුවක් නොකළ නිසා... දැන් අපේ ජීවිතේ ණය කවදා ගෙවලා නිම කරන්න ලැබෙයිද?..“ ඒ ස්වයං රැකියාවක් කරන කේ.ඒ. කුමාරසිංහ මහතාය.
ලස්සනට ජීවිතය ආරම්භ කළ සාලාවේ වැසියන්ට කියන්නට දුක්ගැනවිලි බොහෝ ඇත්තේය. සමහරුන්ට තවමත් බතක් පිසගන්නට කුස්සියක් නැත්තේය. සමහරක් බිත්ති හිඩැස් ජනේල මෙන් විශාලව ඇත්තේය. බොහෝ නිවෙස්වල ඇත්තේ තාවකාලික පැලැස්තර පමණි. මේ නිවෙස් කොයි මොහොතේ හෝ හිස මත කඩා වැටේදෝයි සැක සහිතය. සමහරු සාලාවේ දුක්ගින්නර හේතුවෙන් ඇති වුණු අතුරු විපත් නිසා පසුකාලයේ සිය ජීවිතයෙන්ද සමුගෙන ඇත්තේය. ඇතැම් දරුවන් තවමත් නිදාගන්නේ පිපිරීමේ සුන්බුන් අතරට එක් වූ පැදුරු කඩමලුවලය. සාලාවේ ඇති එකම තැපැල් කන්තෝරුව දැන් ගමට අහිමිව ඇත්තේය. ගමේ යමක් ඇති අයට අලුතින් කඩ-සාප්පු විවෘත වෙද්දී බොහෝ දෙනකු බලා සිටින්නේ ඒ අවස්ථාව තමන්ට උදා වන තෙක්ය.
සාලාවේ අමිහිරි ගිනිදැල් අමතක කරන්නට ඔවුහු සූදානම්ය. ඒ අමිහිරි අතීතය හාරාවුස්සන්නට ඔවුන්ට ඇවැසි නැත.
සාලාවේ ගිනිදැල්ලෙන් ඇවිළුණු ඔවුන්ගේ හදවතින් නැගෙන මේ සාධාරණ ඉල්ලීම්වලට කන් දෙන්නට බලධාරීන්ට හැකි වේනම්, සිදු වූ අතපසු වීම් ආපස්සට හරවමින් අලාභයට සාධාරණ තක්සේරු කිරීම් සහිත වන්දියක් ලබා දෙන්නට හැකි වේ නම් එයම ඔවුන්ට ප්‍රමාණවත්ය. ඔවුන් කාටවත් දොස් නඟන්නේ නැත. ඉල්ලන්නේ තමන් රටට ණයකාරයන් නොවන තැනට පත් කරන ලෙසය.
සේයාරූ - විමල් කරුණාතිලක
