වොන් යුන් ඒ වෙද්දී අට හැවිරිදිය. උතුරු කොරියාවේ ටයිඩොං ගං ඉවුරේ සිට ඔහු ඈත නොපෙනී යන අත්තම්මා හා බාල සහෝදරියන් දෙදෙනා දෙස බලා සිටියේ කඳුළු පිරි නෙතිනි. ඔවුන් නොපෙනී යද්දී යුන්, තම අත්තා දෙමවුපියන් හා සහෝදරයන් තිදෙනා සමඟින් උතුරු කොරියා දේශ සීමාව පසුකරමින් දකුණු කොරියාව දෙසට පැන ගත්තේ යුද උණුසුමින් දෙරට ගිනියම් වෙද්දීය.
ඒ 1950 වසරයි. කොමියුනිස්ට්වාදී උතුරු කොරියාව උන්හිටි ගමන් දකුණු කොරියාව ආක්‍රමණය කරමින් කොරියානු යුද්ධය අරඹද්දී මහ බලවත්හුද දෙපැත්ත බෙදී දෙරටට සහාය දීමට පෙරට ආහ. යුද්ධයට මැදිව අසරණ වූ බොහෝ උතුරු කොරියානුවෝ අතට හසුවන දෙයක් රැගෙන දකුණු කොරියාවට පැන ගත්හ. මෙසේ පැන ගත් ජනයා එදා සිතුවේ එය තාවකාලික වෙන්වීමක් බවය.
දැන් යුන් හැත්තෑ හය හැවිරිදිය. පසුගිය දිනෙක ඔහු ලක ලැහැස්ති වූයේ වසර හැටකටත් එපිට සිට පුන පුනා බලා සිටි ඒ අපේක්ෂාව ඉටු කර ගැනීමටය. එදා උතුරු කොරියාවේ නතර වූ සිය නැගණියන් දෙදෙනා යළි දැක ගැනීම ඔහුගේ එකම සිහිනයයි. ඒ සිහිනය සැබෑවනතුරු ඔහු සිටියේ ඇඟිලි ගනිමිනි.
බොහෝ දෙනා මේ යුද්ධය අමතක වූ යුද්ධය ලෙසින් හැඳින්වූහ. මන්ද බල අරගලයත් සමඟ මානුෂීය හැඟීම් යටපත් වෙද්දී වෙන්වූ පවුල් යළි එකතු කිරීමට කිසිවකුත් පෙරමුණ නොගත් බැවිනි. අවසානයේ බොහෝ ඉල්ලීම් හමුවේ එවකට උතුරු කොරියානු නායකයාගේ එකඟත්වය මත එවන් හමුවක් යෙදුණේ 2000 වසරේදීය. එතැන් පටන් විසි වාරයක් පමණ වරින් වර පවුල් යළි මුණ ගැස්වීම් සිදු විය. එහෙත් එසේ මුණ ගැසුණේද 20000ක් පමණි. ඉන්පසු මෑත වසර තුනක් තිස්සේ නෑදෑයන් මුණ ගැසීම් සිදු වූයේ නැතිතරම්ය. උතුරු කොරියාවේ න්‍යෂ්ඨික අවි හා මිසයිල අත්හදා බැලීම් නිසාත් නායක කිම් ජොං උන්ගේ ක්‍රියා කලාපය නිසාත් රට ලොවෙන් කොන් වෙද්දී වෙන්වූ පවුල් යළි මුණ ගැස්වීම් සිදු නොවී ඔවුහු සැමට අමතකව ගියහ. එසේ වුවත්, උතුරු කොරියානු නායකයා හා දකුණු කොරියානු ජනාධිපති මූන් ජායි අතර පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේදී ඇතිවූ එකඟතාව හා උතුරු කොරියාවේ න්‍යෂ්ඨික අවිහරණ වැඩ සටහනත් සමඟින් රටට ලෝකයේ පිළිගැනීමක් ලැබෙද්දී වෙන්වූ පවුල් යළි මුණ ගැස්වීමේ වැඩ සටහන යළි පණ ඉපදිණි.
යුන් මෙන්ම 76 හැවිරිදි ලී සූ නාම් ද හෙයින් කී පෙයික් ද ඇතුළු බොහෝදෙනා බලා සිටියේ ඒ දවස උදාවනතුරුය. බොහෝ දෙනකු මීට පෙරද කීප වරක්ම සිය නෑදෑයන් දැක බලා ගැනීමට උතුරු කොරියානු දේශ සීමාව හරහා එම රටට ඇතුළු වීමට අවසර ලබා ගැනීමට පොරොත්තු ලේඛනවල ලියා පදිංචි වූහ. එහෙත් ඒ හමුවීම් දිනෙන් දින කල් යද්දී ඇතැම් වියපත් කොරියානුවන් දිවියෙන් සමුගත්තේ එකිනෙකා මුණ ගැසීමේ වරම් සදහටම අහිමි කරමිනි. මේ අතරේ නෑසියන් සොයා ගත් කීප දෙනා දුරකථන හා වීඩියෝ මගින් එකිනෙකාගේ දුක සැප විමසමින් සැනසුණහ. එනිසාම පසුගිය 20 වැනිදාට යෙදී තිබූ මේ සුවිශේෂී අවස්ථාවට එක්වීමට දකුණු කොරියානුවන් බලා සිටියේ සියලු වැඩ කටයුතු පසෙකට දමමිනි. උතුරු කොරියාවේ ‘ඩයමන්ඩ් මවුන්ටන් රිසෝට්’ හෝටලය ඥාතීන් මුණ ගැස්වූ ස්ථානයයි.
පසුගිය විසි වැනිදා උදෑසන වියපත් දකුණු කොරියානුවන් අනූ දෙනකු හා ඔවුන්ගේ පවුල්වල සාමාජිකයන් රැගත් බස් රිය ගණනාවක් එක පෙළට උතුරු දකුණු කොරියා දේශ සීමාව කරා ඇදී ආවේ කාගේත් සිත්වල අපේක්ෂා මල්ඵල ගන්වමිනි. 
“මෙහෙම දිනයක් උදාවෙයි කියා මං හීනෙකින්වත් හිතුවේ නෑ. ඒත් මගේ පුතා ජීවතුන් අතර දැයි මං දන්නේ නෑ” එසේ පැවසුවේ සිය පුතු දැක ගැනීමට උතුරු කොරියාව බලා පැමිණි ලී කුම් සියොම් ය. ඇයට වයස 92කි. යුද්ධය එළි පත්තේදී දකුණු කොරියාවට පලා යන ගමනේදී සැමියා හා පුතු මඟ හැරෙද්දී පුතු සිවු හැවිරිදිය. දකුණු කොරියානු දේශ සීමාවට ළංවූ බස්රියවලින් පිටතට පැමිණි ඇතැම් වියපත් උදවිය රතු කුරුස නිලධාරීන්ගේ ආධාරයෙන් රෝද පුටුවලින් ද තවත් අය හැරමිටි අනිමින්ද ආගමන කටයුතු සඳහා දකුණු කොරියාවේ නැගෙනහිර දේශ සීමාව වන ගූස්ගොන් කරා එක පෙළට ඇදුණහ. නීතිමය කටයුතු හමාර වූ පසු ඔවුහු හෝටලය කරා කැටුව එනු ලැබූහ.
එදා නෑ සියන් සොයා පැමිණි බොහෝ දෙනා අතරින් වැඩි දෙනෙක් වයස අවුරුදු හැත්තෑව පසු කළ අය වූහ. මරණයට පෙර තම නෑයා දැක බලා ගැනීමට ඔවුනට ඉවසිල්ලක් නැති තරම්ය. වාවාගත නොහැකි වේදනාවෙන් ඔවුන් නෑ සියන් බදා වැලඳ ගනිද්දී එතැන සිටි නිලධාරීහු ඒ දුක් කඳුළු දකිමින් එතැන රැඳී සිටිය නොහැකි නිසා එතැනින් ඉවත් වූහ.
යුන් එදින හෝටලයට ඇතුළුවූ සැණින් නිලධාරීහු ඔහු එක්තරා කාන්තාවක වෙත යොමු කළහ. ඇය දුටුවනම යුන් පුදුමවී බලා සිටියේ වසර 68කට පෙර කුඩා අවදියේ තම සිතේ ඇඳී තිබූ රුවක් ඔහු අභියසට පා තැබුවාක් වැනිවූ හැඟීමකිනි.
“ඒ මගේ සහෝදරී වොන් බොක්. මට දෑස් අදහා ගන්න බෑ. මට හිතුණේ මගේ අත්තම්මා මා ඉදිරියේ සිටිනවා කියලයි. මගේ සහෝදරිය අත්තම්මාගේ කපාපු පළුවක් වගේ. එදා ගං ඉවුරේ ඔවුන් නොපෙනී යද්දී අන්තිම වතාවට මා දුටු අත්තම්මා එතැන සිටිනවා යැයි මා හිතුවා” යුන් පැවසීය.
සතිය පුරා පැවැති මේ වැඩ සටහනේදී දකුණු කොරියානුවන් 630 දෙනකු උතුරු කොරියානුවන් 270 දෙනකු මුණ ගැස්වීම සඳහා රැගෙන එනු ලැබිණ. ඒ මුණ ගැසීම් ඉතා සංවේගජනක හා හැඟීම්බර විය. වසර ගණනකින් දැක නොමැති වුවත් නෑයන් වෙන් වශයෙන් හඳුනාගත හැකිවීම අපූරුය. ෙ
ලී සුම් දකුණු කොරියාවේ සිට පැමිණ සිටියේ උතුරු කොරියාවේ සිටින ලී සුන්ග් චුල් පුතා දැක ගැනීමටය. පියාගේ වයස අවුරුදු 92කි. පුතුට 71කි. පුතුට අවුරුදු හතරේදී වෙන් වුණද මේ පිය පුතු අගේට එකිනෙකා හඳුනා ගත්හ.
“පුතා එයාගේ අම්මා වගේමයි. පුතාට මගේ මුහුණ හඳුනා ගන්න බැරි වුණත් මං පුතා හඳුනා ගත්තා.” ලී සුම් ‘ටයිම්’ සඟරාවට පවසා තිබිණ.
කොරියානු යුද්ධයෙන් ලක්ෂ 6 - 7 ක ජනතාවක් නෑසියන්ගෙන් වෙන්වෙද්දී මෙවැනි මුණ ගැසීම්වලින් එකිනෙකා යළි දැක ගත හැකි වූයේ අතළොස්සකටය. අඩක් පමණ වයස්ගතව මිය යද්දී ලක්ෂ දෙකකට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් උතුරු කොරියාවේ සිටින නෑසියන් දැක ගැනීමට ඒමට ලියාපදිංචිව සිටිති. ඒ අතරිනුත් මෙවර හමුව සඳහා තෝරා ගෙන ඇත්තේ ලියාපදිංචිව සිටි 57000ක් අතරින් ලොතරැයි ක්‍රමයට තෝරා ගනු ලැබූ දහසකටත් අඩු සංඛ්‍යාවකි. නැදෑයන් මුණ ගැසීම් උතුරු කොරියානු රජය මගින් ඉතා දැඩිව නිරීක්ෂණයට ලක් කළ අතර ඔවුහු එකට ගත කළ පැය 11දී එක්ව ආහාර ගනිමින් පෞද්ගලිකව හෝටල් කාමරවල කල් ගත කළහ. එහෙත් ඔවුන්ට දේශපාලනය තහනම් මාතෘකාවක් විය. එදා මෙලෙස එකිනෙකා හමුවූ ඥාතීන්ට යළි කවදා හෝ දිනක හමුවෙතැයි යන්න සිහිනයක්ම පමණි. එනිසා ඔවුන්ගේ වෙන්වීමද ඉතා සංවේගජනක විය. ආපසු ගමන සඳහා දකුණු කොරියානුවන් බස්රථවලට ගොඩ වැදීමට පෙර එකිනෙකා බදා වැලඳගත් ඔවුහු හඬා වැලපුණහ. බස්රථ හෙමින් සීරුවේ ඉවතට ඇදී යද්දී වෙව්ලන ගතින් යුතු බොහෝ දෙනා බස්රියවල බඳ ස්ඵර්ශ කරමින් ඒ දෑත් සිප ගනිමින් නෑයන්ට සමුදුන් අන්දම කාගේත් නෙත්වලට කඳුළක් එක් කළේය.
“මේ පවුල්වල බොහෝ දෙනෙක් තමන්ගේ වෙන්වුණු ළඟම නෑයන් ජීවතුන් අතරදැයි නොදැන මිය යෑම අප රටවල් දෙකටම ලජ්ජාවක්. එනිසා මේ වැඩ සටහන පුළුල් හා කඩිනම් කිරීමත් සියලු දෙයටම වඩා ඒ මුණ ගැස්වීම්වලට මුල් තැන දීමත් කළ යුතුයි” මේ හමුවේ සංවේගජනක වෙන්වීමේ අවස්ථාව දුටු දකුණු කොරියානු ජනාධිපති මූන් ජේ ඉන් පවසා ඇත්තේය.
“කොරියා දෙක එක රටක් වුණොත් අපේ මීළඟ පරම්පරාවලට එකිනෙකා මුණ ගැසිය හැකි වේවි. එනිසා මං මගේ දුවට දැන් වයස 72යි. ඒ නිසා හැකිනම් තව අවුරුදු 20ක් වත් ජීවත් වෙන්න උත්සාහ කරන්නැයි මං මගේ දුවට කිව්වා” අහිමි වූ දියණිය දැකීමට පැමිණි දකුණු කොරියානු හ්වෑන්ග් යළි සියරට බලා යෑමට පෙර අදහස් පළ කරමින් මාධ්‍ය හා පැවසීය.
