සමකාලීන සමාජයේ මුල්බැසගෙන තිබෙන මිථ්‍යාවන් පිළිබඳව හා සහජීවනය ගොඩනැඟීම අරමුණු කරගනිමින් මාලක දේවප්‍රිය නිර්මාණය කළ රේඩියෝ නාට්‍ය මාලව පාදක කොටගනිමින් ඇති වී තිබෙන දුර්මතය පිළිබඳව එහි අදියුරු, ඊට සම්බන්ධ කලාකරුවන් හා කලා සංස්කෘතික විචාරකයන් සමඟ කළ කතාබහකි මේ.
ආගම කියන්නෙ භාෂාවක් නෙමෙයි
රැඟුම් පාලක මණ්ඩලයේ සභාපති සමන් අතාවුදහෙට්ටි
බුදුන් වහන්සේ දේශනා කළේ ශ්‍රේෂ්ඨ දර්ශනයක්. ඒක ජීවන දර්ශනයක් වගේම ලෝක දර්ශනයක්. ලෝකයේ ආගම් විදියට ගත්තහමත් ශ්‍රේෂ්ඨ ආගමක්. ආගම කියන්නෙ භාෂාවක් නෙමෙයි. ඒක ආධ්‍යාත්මික චර්යා ධර්ම පද්ධතියක්. පාලි , සංස්කෘත, සිංහල වචන ටිකක් පාවිච්චි කළ පමණින් ඒ දර්ශනයට අවැඩක් වෙනවා කියන්නේ බුද්ධ දර්ශනය හරියට අවබෝධ කරගත්තෙ නැති අය. බුදුන් වහන්සේ දේශනා කළෙත් පාලි භාෂාවෙන් නෙමෙයි. පසු කාලීනව පාලි භාෂාවට ඒ ධර්මය පරිවර්ථනය වුණා.
කවුරු හරි කෙනෙක් කියනව නම් පාලි භාෂාවෙ හරි සිංහල භාෂාවෙ හරි වචන යොදාගත් පමණින් අවැඩක් වුණාය කියල . ඒ අය ඇත්තටම බෞද්ධයො නෙවෙයි. බුද්ධ දර්ශනය දන්නෙ නැති අය. මාලකගේ මේ කෘතිය පිටවෙන්නෙ 2012 අවුරුද්දේ. මේක ගැන ගැටලුවක්, විචිකිච්චාවක් තිබුණ නම් ඒ ගැන කතා කරන්න තිබුණෙ ඒ කාලෙ. අවුරුදු හයක් වෙනකම් මේ දිහා බලන් හිටියේ අයි කියලයි අපි අහන්නේ.
මුලින්ම නාට්‍ය අහන්න ඉන්පසු සාධනීය විවේචනයක් අරගෙන එන්න
මාලක දේවප්‍රිය
රේඩියෝ නාට්‍ය මාලාවේ අදියුරු භාෂාව කියන්නේ සංකේත පද්ධතියක්. භාෂාවෙන් තමයි කවි, කෙටිකතා නව කතා ලියන්නේ. ලේඛකයන් නිර්මාණකරුවන් මේ හැමකෙනෙකුම විවිධ ව්‍යංගාර්ථ පාවිච්චි කරනවා. මම ලියපු නාට්‍යවලත් මේ විදියෙ ව්‍යංගාර්ථ, උත්ප්‍රාසය තියෙනවා. මේ හැම එකකින්ම සමකාලීන සමාජය ගැන තමයි කියැවෙන්නේ. මේ අතර තියෙන නාට්‍ය දෙකක් තමයි තරුවන් සරණයි හා නිහෝන් සැප ලැබේවා කියන නාට්‍ය.
තරු කියන්නේ තාරුකාවලට. මේ කාලේ හැමෝටම පේනවා සුපර්ස්ටාර්ල වෙන්න මුළු සමාජයක්ම හඹාගෙන යනවා. ඒක හසුරුවන්නෙ ජනමාධ්‍ය. ඉතිං මේ සිහිනෙක පැටලිලා ඉන්න තරු සංකල්පය ගැන තමයි ඒකෙන් කියැවෙන්නේ. ඒකට මම යොදපු හොඳම නම තමයි 'තරුවන් සරණයි'. මෙතැනදි කිසිම විදියකින් බුදු දහම හෝ කිසිදු ආගමකට අපහසයක් උපහාසයක් කරලා නැහැ. භාෂාවක වචන කියන්නේ කිසියම් ආගමකට හරි, පොලිසියට හරි, දේශපාලනයට හරි ලියලා දීපු බූදලයක් නෙමෙයි. භාෂාවක වචනවලට බහු විධ අර්ථ තියෙනවා. උදාහරණයකට 'මට ඔයාව අරහං' කිව්වොත් එහෙම. ඒ කෙන් කියන්නෙ වෙන දෙයක් නෙ. තව කියනවා 'හක්කෙ බුදුරැස් බොක්කේ දඩමස්' කියල. බෝගස තියෙනවා, බෝගම්බර තියෙනවා, බෝතලය කියනවා, බෝවිටියා තියෙනවා, බෝලය තියෙනවා. මේවයේ 'බෝ' කියල තිබුණට විවිධ අදහස් ජනනය කරන්නේ.
මේ නාට්‍ය අහන්නෙවත් නැතුව බුද්ධාගමට, ජාතියට, සංස්කෘතියට හා සභ්‍යත්වයට හානියක් වෙනවයි කියල මතයක් අරන් යනවා. තරුවන් සරණයි නාට්‍ය මං ලියල අවුරුදු දහයකයකටත් වැඩියි. නිහෝන් සැප ලැබේවා කියලා මේ නාට්‍ය ඇතුළත් කරලා මම පොතක් ලිව්වා 2012 දී. ඒ කියන්නෙ අවුරුදු හයක්. අද වෙනකම් ඒ ගැන කවුරුවත් කතා කළේ නැහැ. අයි.ටී.එන් එෆ්.එම් එකේ මේටික ප්‍රචාරය කරන්න ඉඩක් ඉල්ලුවාම ඒකට අවශ්‍ය අනුග්‍රහය ලබාදෙන්න ජාතික සාමය හා සංහිඳියා කාර්යංශය මැදිහත් වුණා. මේක තමයි මේ අයට ගැටලුවක් වෙලා තියෙන්නේ. මගේ සාහිත්‍ය කෘතියෙන් වැරුද්දක් වෙලා තියෙනවා නම් සද්ධර්ම රත්නාවලියේ ඉඳල ගුත්තිල කාව්‍ය දක්වාත් මෙකි නොකී සාහිත්‍ය රසවිඳන අය කියන්න ඒවායෙ තියෙන ව්‍යංගාර්ථ එක්ක මොනවා ද මේකෙ තියෙන්නෙ කියලා. පුළුවන්නම් සෙනසුරාදා රෑ 9:00ට අයි.ටී.එන් එෆ්.එම් අහලා මේ ගැන සාධනීය විවේචනයක් අරගෙන එන්න, මම ලෑස්තියි ඒකට උත්තර දෙන්න.
තක්සේරුවක් කරලා ප්‍රචාරය කිරීම හොඳ කාර්යයක්
ප්‍රවීණ රංගධර - ඩබ්ලිව්. ජයසිරි
මේ නාට්‍ය මාලාවේ නාට්‍ය කිහිපයකට මම දායක වුණා. එතෙක් මෙතෙක් විකාශනය වුණු රේඩියෝ නාට්‍ය හැම එකකටම වඩා වෙනස් මඟක් ගත් අලුත් නාට්‍ය සම්ප්‍රදායක් මාලක දේවප්‍රිය විසින් ඇති කර තිබෙනවා. මං හිතන්නේ මේ වගේ රේඩියෝ නාට්‍යවලට මුල් තැනක් දෙන්න ඕන. මොකද සමාජයේ සිදු වන යම් යම් ක්‍රියාකාරකම්, කටයුතු ගැන කිසියම් ආකාරකට උපහාසාත්මක ලෙස බැලීමක් මේ නාට්‍ය මගින් හැඟෙනවා.
හැමදාම එකම දේ කර කර ගතානුගතික විදියට ඉන්න බැහැ ඉස්සරහට යන්න ඕන. මාලක කරන්නේ ඒවගේ වැඩක්. මේක ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාවට දුන්නත් ඒවා ප්‍රචාරය කළේ නැහැ. මේ වෙලාවේ සාමය හා සංහිඳියා කාර්යංශය මේ නාට්‍ය අහලා කිසියම් තක්සේරුවක් කරලා ප්‍රචාරය කිරීමට අනුග්‍රාහය දැක්වීම ඉතාම හොඳ කාර්යයක්.
'නිහෝන් සැප ලැබේවා' කියන්නේ 'ජපන් සැප ලැබේවා' කියන අර්ථයයි. 'තරුවන් සරණයි' කියන්නේ 'රියැලිටි ස්ටාර්ස්ල' ගැන. මෙක අල්ල ගෙන 'තෙරුවන් සරණයි' කියන එකටයි 'නිවන් සැප ලැබේවා' කියන එකටයි හිනා වුණා කියල කියන එක මහ ගොන් කතාවක්. අපි බෝගස කියනවා කියලා, බෝදිලිම කියල කිව්වොත් ඒක තහනම් කරනවද? දහම් ගැටයක් තියෙනවා 'බෝගස මුලදි තණ මිරිකු ජිනරතන කියල' මෙතැන 'තණ' කියන්නේ තෘෂ්ණාවට. බෝධි මූලයේදී තෘෂ්ණාව නැති කරපු බුදුන්වහන්සේ කියන එකම අන්‍යාලාපයෙන් කියපු ආකාරය. මෙහෙම කිව්වම ඒක අපහසයක්ද?
අපට හිතෙන හිතෙනඅර්ථකථන දෙන්න බෑ
ප්‍රවීණ නාට්‍යවේදී ආචාර්ය ජයලත් මනෝරත්න
නාට්‍යක මාතෘකාව පමණක් කියවලා ඒකේ අන්තර්ගතය ග්‍රහණය කරගන්න පුළුවන්ද? ඒ අන්තර්ගතය ඉතා හොඳින් විමසලා. ඒ පිළිබඳව අදහස් මතු කළාට කමක් නැහැ. නැතුව අපට හිතෙන හිතෙන අර්ථකථන දෙන එක නෙමෙයි කරන්න ඕන. අද ලෝකය පුරා විවිධ ශානර ඔස්සේ කලා කෘති නිම වෙනවා. ඒ නිසා අපි විමසිය යුත්තේ මේ නිර්මාණවල අන්තර්ගතය කියන එකයි මගේ අදහස වෙන්නේ.
විචාර බුද්ධිය මොට වෙච්ච පිරිසක්
ප්‍රවීණ රංගන ශිල්පිනී චාන්දනී සෙනෙවිරත්න
කිසිම වග විභාගයක් නැතිව දැකපු ගමන් ඕන දේකට පෙලඹෙන හරි වැරද්ද හොයන්නෙ නැති ව ඕනම දේකට පෙලඹෙන පිරිසක් ඉන්න බව මේ වැඩෙන් පැහැදිලිව පෙනුණා. කොටින්ම මේ විරෝධයට පදනමක් ඇත්තෙම නැහැ. මේක නිකම්ම නාමකරණයක් පමණයි. එකේ කිසියම් ආගමක් හෝ ජාතියක් පිළිබඳව සඳහනක් නැහැ. සමහරු මුහුණු පොතේ දාල තියෙන දේවල් දැක්කම ඒ අය ඉන්නෙ මොන ලෝකෙද කියල හිතාගන්නවත් බැහැ. කිසිම දෙයක් දිහා සවධානව බලන්න මේ අයට ශික්ෂණයක් නැහැ. හැම මොහොතකම ඉන්නේ වියරුවෙන්. සිංහල ජාතිය ආගම ගැන මොකක් හරි විෂබීජයක් දැම්ම ගමන් තමන්ගෙ ළඟ ඉන්න කෙනාවත් සැක කරන තත්ත්වයට මේ අය පත්වෙනවා. මේ තත්ත්වය නිර්මාණය කළේ දේශපාලනය විසින්මයි.
මේ විරෝධය මුළුමනින්ම දේශපාලන ව්‍යාපෘතියක්
ප්‍රවීන නාට්‍යවේදී ලූෂන් බුලත්සිංහල
පැහැදිලිව පේන දේ තමයි කලා සංස්කෘතීන් ගැන හෝ ආගමික භක්තියක් හෝ සංහිඳියාවක් හෝ තියෙන අය නෙවෙයි මේ ගැන කතා කරන්නේ. එහෙම අයගෙන් එන විරෝධයක් නෙමෙයි මේක. පැහැදිලි දේශපාලන උවමනාවක් සඳහා විවිධ දේවල් ඇද ගැනීමේ ක්‍රමෝපායක් මේ ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ. ඒ සඳහා මිනිසුන් සංවේදී වන සිංහල ජාතිය හෝ බුදුදහම යොදාගැනීම තමයි මොවුන්ගේ පරමාර්ථය වී තිබෙන්නේ.
මේ දෙකෙන් වඩාත්ම සංවේදි එක බුද්ධාගම. හාමුදුරුවො කියන්නෙ ලෞකික ජීවිතය අත හැරපු පිරිසක්. බුද්ධ ශාසනය හැදුණෙ එහෙම අයගෙන්. ලෞකික ජීවිතය අතහැරල අලෞකික අරමුණක් සඳහා යොමුවුණු පිරිසක් විදියටයි අපි දකින්නේ. නමුත් දැන් අපිට පේන්නේ ඒ අය අපටත් වැඩිය ලෞකික ජීවිතයට ඇබ්බැහිවෙලා තියෙන බවයි. ඒ අය මිනිස්සුන්ගෙ ලෞකික ජීවිතයට ඕනෑවට වඩා ඇඟිලි ගහන්න පටන් අරන්. මේ ඒකෙ ප්‍රතිඵලයක්. ඔවුන් මේ දේ කරන්නේ දේශපාලන වුවමනාවක් සඳහා.
