මහින්ද රාජපක්ෂට එළඹෙන ජනාධිපතිවරණයේදි අපේක්ෂකයකු ලෙස තරග කළ හැකිද? යන මාතෘකාව කොළඹ සමාජ දේශපාලන අංශවල ප්‍රමුඛ අවධානයට යොමුව තිබේ. මහින්දට පුළුවන් බව මහින්ද පාර්ශ්වයේ සියල්ලන්ගේම තීරණය වුවද මහින්දට බැහැ යන්න මහින්දට එරෙහි සියලු කොටස්වල අදහස වී තිබේ. මහින්ද වෙනුවෙන් නීති තර්ක ඉදිරිපත් කළ සියලු දෙනාම අවධාරණය කළේ 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අනුව ඔහුට ජනාධිපති අපේක්ෂකයකු වීමට බාධාවක් නැති බවය. හිටපු අගවිනිසුරු සරත් එන් සිල්වාද සඳහන් කර තිබුණේ මහින්දට යළි තරග කළ හැකි බවය. මෛත්‍රී පාර්ශ්වයේ මෙන්ම එජාප හා ජවිපෙ අදහස වූයේ අලුත් ව්‍යවස්ථාව අනුව දෙවරක් ජනාධිපතිධුරය හෙබවූ මහින්දට ඒ සඳහා යළි තරග වැදීමට හිමිකම් නැති බවයි. නීතිය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයකු මෙන්ම මහින්ද පාර්ශ්වයේ කටහඬක් බවට පත්ව සිටින ජීඇල් පීරිස් සඳහන් කළේත් මහින්දට ඒ සඳහා නෛතික බාධාවක් නැති බවයි. මහාචාර්ය ජීඇල්ගේ තර්කය පදනම් වූයේ ව්‍යවස්ථාවක් අතීතයට බලපාන පරිදි ක්‍රියාත්මක නොවන බවත්, ඕනෑම ඡන්දදායකයකුට දිස්ත්‍රික් අධිකරණයෙන් මේ පිළිබඳ පැහැදිලි කිරීමක් ලබාගත හැකි බවත්ය. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ගොනු කෙරෙන මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමකින්ද මේ පිළිබඳ පැහැදිලි කරගත හැකි බවද ඔහුගේ අවධාරණය විය.
තාවකාලික වින්දනයක්
මහින්ද පාර්ශ්වයේ භක්තිමත් හා උද්‍යෝගිමත් කාටත් මේ ආරංචිය බෙහෙවින් සුබදායක එකක් බව නිසැකය. එහෙත් මේ පිළිබඳ නිවැරදි හා නීතිමය විග්‍රහය කළ හැක්කේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පමණි. එසේම තම තම නැණ පමණින් ව්‍යවස්ථාව අර්ථ නිරූපණය කරමින් තාවකාලික වින්දනයක් ලැබීමට ඕනෑම කෙනකුට බාධාවක්ද නැත.
ජනතාවගෙන් බහුතරයකට අවශ්‍ය යහපත් රටක් මෙන්ම දූෂණ, වංචා, අක්‍රමිකතාවන්ගෙන් තොර පාලනයකි. නිදහස, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා නීතියේ ආධිපත්‍ය ආරක්ෂා වී තිබෙන යුක්තිගරුක සමාජයක සිහිනය තවමත් ජනතාවගෙන් දුරස් වී නැත. මහින්ද පාලනය පෙරළා දැමූ ජනාතාව ඒ වෙනුවෙන් අප්‍රමාණ බලාපොරොත්තු දල්වාගෙන සිටි බවද නොරහසකි. මෛත්‍රී-රනිල් සම්මුතියේ කෙබඳු දේශපාලන ප්‍රතිවිරෝධතා තිබුණත් ඔවුන්ගේ දේශපාලන භාවිතය අලුත් රටක, යහපත් සමාජයක් උදෙසා කැප වනු ඇතැයි බොහෝ දෙනෙක් කල්පනා කළහ. රාජපක්ෂ පාලන සමයෙහි ගිලිහී ගිය හා නොසලකා හරින ලද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී හා මානව නිදහස පිළිබඳ බොහෝ හිමිකම් එලෙසම යළිත් ජනතාව සතු විය. කෙසේ වුවද මෛත්‍රී-රනිල් සුසංයෝගයෙන් බිහිවූ ශ්‍රීලනිප-එජාප සම්මුතිය අත්හදාබැලීමක් ලෙස රටට හොඳ ප්‍රතිඵල අත් කර දී තිබේ. ඇතැම් රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවල අඳුරු හා ගුප්ත සෙවණැලි මෙන්ම ස්වදේශික චින්තනයට සරදම් කරන මුග්ධ පිරිස් විසින් මේ ආණ්ඩුවට සිදු කරන ලද හානිය පිළිබඳ නොයෙක් විවේචන ඇසෙයි. මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයා තම දේශපාලන දැක්ම බවට පත් කරගත් මෛත්‍රී පාලනය හා යහපත් රට නැත හොත් යහපාලනයට සරදම් කිරීමට ආණ්ඩුවේ විවේචකයන්ට හැකි වී තිබෙන්නේද එබඳු කොටස්වල මැදිහත් වීම් ඇතැම් ක්‍රියාකාරකම් නිසාය.
සංස්කෘතික අධ්‍යාත්මය
තමන් බැඳී සිටින බන්ධනවලින් නිදහස්ව ස්වකීය හෘදයසාක්ෂියට අනුව ක්‍රියා කරන පිරිසක් ශ්‍රීලනිපයෙන් නිර්මාණය වනු දැකීම මෛත්‍රීගේ අභිලාෂය විය. එහෙත් ශ්‍රීලනිපය කඩාගෙන වෙනම පෙරමුණක් සාදාගත් මහින්ද ප්‍රමුඛ ඒකාබද්ධයේ මෙන්ම ඒ තුළ සිටින පැරණි වාමාංශික නායකයෝ අද එජාප විරෝධයේ සටන් පාඨය පෙරට දමමින් මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයාට අප්‍රමාණ බාධා කරමින් සිටිති. එහෙත් මොන ආකාරයකින් හෝ බලය අතට ගැනීමේ ක්‍රියාදාමයක නිරතව සිටින පිරිසක් ලෙස විනා මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයාට ශක්තියක් දීම සඳහා ඔවුන්ගෙන් ලැබුණු සහයෝගයක් තිබේද?
සිංහල, දෙමළ හා මුස්ලිම් ජාතික අනන්‍යතාවන් මෙන්ම සංස්කෘතික උරුමයන්ද සුරැකෙන ව්‍යවස්ථාවක් අද අවශ්‍යව තිබේ. මෙහිදි බුද්ධාගමට හිමිව තිබෙන ස්ථානය දුර්වල කිරීම සඳහා පිරිසකට වුවමනා වූ බව සැඟවිය නොහැකිය. ආගම යනු ව්‍යවස්ථාවෙන් බැහැර කළ යුතු දෙයක් බව සමහරු පිළිගනිති. එහෙත් වසර දෙදහසකට අධික කාලයක් සිංහල බහුතර ජනතාව පමණක් නොව වෙනත් සුළු ජාතීහුද බුද්ධාගම හා ශ්‍රී ලාංකික සංස්කෘතික අධ්‍යාත්මය අතර තිබෙන අන්තර්-සබඳතාව ඉඳුරා දනිති. බුද්ධාගමට විශේෂත්වයක් දෙන අතර අනෙක් ආගම්වලට සාධාරණව ගරු කිරීම මෙරටේ තිබුණු පිළිවෙත විය.
ප්‍රණීත ආහාරයක්!
බුදුදහමට නිගා කරන ගුවන්විදුලි නාටක කීපයක් ප්‍රචාරය කිරීමේ පුවතක් පිළිබඳ මහා සංඝරත්නයේ කනස්සල්ල මෙන්ම හිටපු ජනාධිපති මහින්දගේ චෝදනාවක්ද ඇත. ජාතික සමගිය හා සංහිඳියා කාර්යාංශයෙන් ප්‍රචාරය කෙරෙන බව සඳහන් ඒ නාට්‍යවල අන්තර්ගතය කුමක්දැයි නොදැන ඒ පිළිබඳ අදහස් දැක්වීම නොමනාය. තරුවන් සරණයි, නිර්වස්ත්‍රං පරමං සුඛං වැනි යෙදුම් බුදු දහමේ මූලික හරයන් නොදත් මුග්ධයන් අහිනකගේ උන්මාදයක් ලෙස කෙනකුට හැඟී යන්නේ නම් එහි පුදුමයක් නැත. ‘නිබ්බානං පරමං සුඛං’ යන බෞද්ධ පාඨය ‘නිර්වස්ත්‍රං පරමං සුඛං’ ලෙස විකෘති කිරීම බෞද්ධ භික්ෂූන්ගේ මෙන්ම බෞද්ධ ජනතාවගේද සංවේගයට හේතු වන්නකි. කුමක් වුවද එමගින් ආණ්ඩුවට සිදු වූ හානිය බරපතළය. ජාතිවාදී හා ආගම්වාදී උමතුවෙන් රෝගී වූ පටු දේශපාලනඥයන්ට මේවා ප්‍රණීත ආහාර වන බවද සඳහන් කළ යුතුය.
මෛත්‍රී-රනිල් සම්මුතියට එකඟව සිටින ශ්‍රීලනිපයේ සුළු පිරිස සමග එජාපයේ බහුතරය සමග ආණ්ඩුවක් ලෙස ක්‍රියා කිරීමේදී මෙබඳු ගැටලු ඇතිවීමද ස්වාභාවිකය. ආර්ථික හා සංස්කෘතික වශයෙන් පක්ෂවල තිබෙන පරතරය හා ආකල්ප සමනය කරගැනීම මෙබඳු සම්මුතියකදී අත්‍යාවශ්‍ය දෙයකි. ඉකුත් සතියේ කොටුවේ ජනාධිපති නිලමැඳුරේ පැවැති විද්යුත් හා මුද්‍රිත මාධ්‍යකරුවන්ගේ හමුවකදී මාධ්‍යකරුවෙක් මෙබඳු ප්‍රශ්නයක් නැඟීය:
“ජනාධිපතිතුමනි, ආර්ථික වශයෙන් එකිනෙකට වෙනස් දැක්මක් හා ආකල්ප ඇති පක්ෂ දෙකක් ලෙස ආණ්ඩුව පවත්වාගෙන යෑමේදී ගැටලු ඇති නොවේද?”
ජනාධිපතිවරයාගේ පිළිතුර වූයේ “මා මගේ ප්‍රතිපත්ති හා සැලසුම් අනුව ඒ කටයුතු කරනවා. එතැන විශාල ප්‍රතිවිරෝධතා ඇති වන්නේ නෑ.”
මේ සරල පිළිතුරු වූකලි මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයාගේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය පිළිබඳ පැහැදිලි සංඥාවකි. අගමැතිවරයා ලිබරල් ආර්ථිකයක් කෙරෙහි විශ්වාසය පළ කරයි. ඒ නව ලිබරල්වාදය තුළද යම් ප්‍රතිසංස්කරණ සිදු වන බව පෙනේ. එයට හේතුව මෛත්‍රී ජනාධිපතිවයා ගම ආමන්ත්‍රණය කරන විලාසය වඩාත් සුබදායි බව අගමැතිගේ ආර්ථික ක්‍රියාකාරීන් තේරුම් ගෙන තිබීමය. මෛත්‍රීගේ ග්‍රාම ශක්ති, දිළිඳුකම පිටු දැකීම වැනි අර්ථ සම්පන්න සැලසුම් හා සමානව අගමැතිවරයා ජනගත කළ ගම්පෙරළිය එයට හොදම නිදසුනකි.
ගමයි - කෙතයි
මෛත්‍රී යනු කවදත් ගම හා ග්‍රාමීය ජනජීවිතයත් ඔවුන්ගේ අධ්‍යාත්මය බඳු කෘෂි ආර්ථිකයත් කෙරෙහි වඩාත් සංවේදී වූ නායකයෙකි. මහවැලියෙන් පසු යළි එයට අයත් නොවු මොරගහකන්ද-කළුගඟ ව්‍යාපෘතිය මෙන්ම වයඹට ජලය යන තේමාවෙන් ඇරඹෙන අභිනව ව්‍යාපෘතියද ඒ ග්‍රාමීය කෘෂි කර්මාන්තය සවිබල ගැන්වෙන යෝධ පියවර බව නිසැකය.
මෙරටේ අභිනව වාරි සංස්කෘතිය ඔසවා තැබීමේ නූතන පුරෝගාමි නායකයා ලෙස ජනතාව විසින් පිළිගනු ලබන්නේද මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයාය. නව ලිබරල් ආකෘතිය තුළ අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල විසින් පනවනු ලබන කොන්දේසි ඉවත දැමිය නොහැකි බව ඔහු දනියි. මෙය ඉදිරියේදී බලයට එන කවර ආණ්ඩුවකට වුවද මඟහැර යා නොහැකි අභියෝගයකි. රටේ වර්තමාන ණය බර පිළිබඳ දැඩි විවේචන තිබේ. දේශපාලන වේදිකාවල ඒ පිළිබඳ මොන දේ ප්‍රකාශ වුවත් ණය බර අඩු කිරීම අසීරු කාර්යක් බව විවේචකයෝද දනිති. රාජපක්ෂ පාලනයද ඒ ණය බරට සාධනීය විසඳුමක් නොදුන්නේය. ණය යනු මොන අතින් බැලුවත් හිසරදයකි. චීන ණය හා ඉන්දීය ණය සමනය පිළිබඳ ඇසෙන දේශපාලන චෝදනාවලද ගැඹුරක් නැත. ලෝක බැංකුව, ආසියානු බැංකුව, මූල්‍ය අරමුදල වැනි අන්තර්ජාතික ආයතනවලින් ණය ලබාගැනීමට අපට සිදුව තිබේ.
දේශපාලන හා ආර්ථික වශයෙන් කෙබඳු පැසුබැසීම් තිබුණත් මේ රටේ ජනතාව මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයා දෙස බලන්නේ බලාපොරොත්තු සහගත හැගීමෙනි. අවශ්‍ය අවස්ථාවල ජනතාව හා රට වෙනුවෙන් තීරණවලට එළඹෙන නායකයකු ලෙස ඔහුට පිළිගැනීමක් තිබේ. 19 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් ජනාධිපතිගේ තටු සිඳදමා ඇතැයි පැවසෙන නමුත් තම අභිමතය පරිදි ක්‍රියා කිරීමට ඔහුට තිබෙන බලය අඩු වී නැත. ආන්දෝලනාත්මක දෑ සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපති කොමිසම හා විමර්ශ කමිටු පත් කළ ආකාරය එයට නිදසුනකි. එසේම ජනතාවගේ අප්‍රසාදයට ලක් වන ඇතැම් කැබිනට් යෝජනා නැවැත්වීමේ හා බහා තැබීමේ බලයක් තවමත් ජනාධිපතිවරයා සතුව තිබේ. මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයා විසින් ගන්නා ලද එබඳු පියවර රටේ බහුතර ජනතාවගේ ප්‍රසාදයට හේතු වී තිබෙන බවද සඳහන් කළ යුතුය.
වැරදුණු කුරුමානම
ජනාධිපතිවරයාගේ එබඳු ප්‍රතිචාර එජාපයේ බහුතරයකට ප්‍රිය නොවන අතර, එයින් ආණ්ඩුවේ බලතුලනය අර්බුදයකට ඇදදැමීමේ අනතුරක්ද ඇත. එහි අනිටු ඵලය වන්නේ රාජපක්ෂ බල කේන්ද්‍රය ශක්තිමත් වීමය.
රාජපක්ෂ පාර්ශ්වය ජනාධිපති සිහින මාවතේ පිනුම් ගැසීමට අද සූදානම් වන්නේද මේ පසුබිමෙහිය. මහින්ද නැතුව බැරියැයි හැමදාමත් කියන ඒකාබද්ධයේ පැරණි වමේ නායකයන්ටද මේ දේශපාලන සූදුව දිනාගැනීම විනා රට ගැන අල්මක් තිබේද යන්න පැහැදිලි නැත. ඔවුන්ගේ දේශපාලන ප්‍රාග්ධනය මහින්දය. මහින්ද සමග තම දේශපාලන ගනුදෙනුව බේරාගැනීම හැර වෙනත් විකල්පයක් ඔවුන්ට නැත. ඒකාබද්ධයේ විවේචන, සරදම් සියල්ල බුද්ධිමත්ව නිරීක්ෂණය කරන කෙනකුට නම් සිහි වන්නේ 'කේතලයේ කළු පාට ගැන මුට්ටිය හිනැහෙන හැටි!' යන ජනවහර විනා අන් දෙයක් නොවේ. බැසිල් විසින් ගොඩනගන ලද පොදුජන පෙරමුණ හෙවත් පොහොට්ටු පක්ෂය සමග රාජපක්ෂවරුන්ගේ තුන්වන දේශපාලන ඉනිමක් ක්‍රීඩා කිරීමට සූදානමක් තිබුණත්, ඒ පක්ෂයේ ප්‍රතිපත්ති, සැලසුම් පිළිබඳ බින්දු මාත්‍රයක්වත් දන්නා අය නොවෙති.
ශ්‍රීලනිපය තම දේශපාලන බූදලයක් බවට පත් කරගැනීමේ වැරදුණු කුරුමානම සමග පසු බැස ගිය රාජපක්ෂවරුන්ගේ ඉරණම ගැටගැසී ඇත්තේද මේ පොහොට්ටු පක්ෂය සමග විය හැකිය. එහෙත් ජනතා අභිලාෂයන් කුළු ගන්වන අලුත් ගමනක් සමග අලුත් ශ්‍රීලනිපයක් ගොඩනැගේ නම් පොහොට්ටු පක්ෂයට තමන් අපේක්ෂා කරන ප්‍රතිඵල ලබාගැනීම පහසු නොවන බවද ඔවුහු දනිති. තෙවසරක යහපාලන ගමනේ මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයාගේ භූමිකාවද මෙරටේ කිසිදු පාලකයකුට මුහුණ දීමට සිදු නොවු තරම් අභියෝග, කඩාකප්පල් කිරීම්, කකුලෙන් ඇදීම් මැද්දේ සියල්ල සමනය කරගත් ජයග්‍රහණයක් වැන්න. ස්වාර්ථයම ඉලක්ක කරගත් බහුතරයක් සිටින දේශපාලන නඩයක් දමනය කිරීමද ලෙහෙසි-පහසු වැඩක් නොවේ. එසේම මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයාගේ දෑත් තවමත් පිරිසිදු බවද ජනතාව දනී. වසර දෙදහසකටත් වැඩි කෘෂිකාර්මික ඉතිහාසයක් හා වාරි ශිෂ්ටාචාරයක් සහිත මනරම් භූමියක ජනතා අපේක්ෂා මල්පල ගැන්වීමේදී ස්වදේශීය චින්තනයක් සහිත නායකත්වයක් අවශ්‍ය බවත්, එහිදී මෛත්‍රී ජනාධිපතිවරයා ඉදිරියෙන්ම සිටින බවත් ජනතාව දනී.
