“ඔයාට මට ඔක්කෝම කියන්න අමාරුයි මේඛලා. මාව පුදුම විදියට අම්මයි අප්පච්චියි හිර කරනවා. ජයසුන්දර මාමායි තව අම්මලාගේ නෑදෑයො කීප දෙනෙකුත් ආවා. අපේ සම්බන්ධෙ ගැන පුදුමාකාර විදියට ගෝරනාඩු කළා. ජයසුන්දර මාමා විතරයි මොකවත් නොකියා හිටියේ...
ඉර නැග එයි. නැවත බැස යයි. සඳු ද නැඟ එයි බැස යයි. ඒ සියල්ල සිදුවන්නේ වෙනදාට වඩා වැඩි වේග‍යකින් ය. එසේ සිතෙන්නේ තමාට විතරක්දැයි ශ්‍රීමාල් කල්පනා කරයි. කතාවට කියන්නේ වැඩ වැඩි තැනැත්තාට කාලය වේගයෙන් යනවා යැයි දැනෙන බවය. නමුත් කරන්නට වැඩක් නැති අය පවා කාලයට චෝදනා කරන්නේ ශීඝ්‍ර ගමනක නිරත වී ඇති බව කියමින්ය.
තමා සමඟ එකම බෝඩිමේ සිටි සිරිනාතට, සමීරට මෙන්ම ඉතා සමීපව ඇසුරු කළ බොහෝ දෙනකුම රැකියා විරහිත උපාධිධාරින්ගේ ගොන්නට අයත් වෙලාය. මොකක් හෝ පූරුවෙ වාසනාවකට තමාට ප්‍රමුඛ පෙළේ ආයතනයක රැකියාවක් ලැබුණි. ඒ නුවරට ආසන්නවය. මේඛලාට ද ගුරුපත්වීමක් ලැබීමේ වාසනාව හිමි වුණත් ඒ දුරබැහැර ප්‍රදේශයක වීම එක්තරා විදියක අවාසනාවක් වගේය. ශ්‍රීමාල් තම කාම‍රයේ කවුළුව අසලට වී ආලින්දය දෙස බලා සිටියේ ලේස් තිර රෙද්දට මුවා වෙමිනි. අප්පච්චි සුපුරුදු සෙයියාවෙන් දිගවේවැල් හාන්සි පුටුවේ දිගාවෙලා ඇඳි දෙක දිග ඇරගෙන... දෙකකුල් දිග ඇරගෙන... දෑස් පියාගෙන සිටියි. ඔහුගේ මුහුණේ අලුතින් වියපත් වූ රැලි සමූහයක විඩාබර පෙනුමකි. සතුටින් සිටින කාලයේදී පිම්බී තිබුණු ඔහුගේ මුහුණ මේ තරම් ඉක්මනට රැලි වැටුණේ ඇයි...? ඊටම නොදෙවෙනි විදියට අම්මාගේ පිරී තිබුණු වටකුරු මුහුණ ද දැන් හොඳටම වැහැරිලා හකුපාඩා පවා කඩා වැටිලාය. ඇය ද අප්පච්චිට ආසන්නම පුටුවට වී කම්මුලේ අත තබාගෙනය. කුරුල්ලන්ට කෑම දෙන ජන්තුවාද සුපුරුදු නොණ්ඩිය ගසමින් මිදුලේ එහාට මෙහාට යනවා පෙනේ.
හොඳට උගුරේ රැල් බුරුල් හරින අප්පච්චී කියන දේ ශ්‍රීමාල්ට ඇසෙයි. තිර රෙද්දට මුවාවී ඔවුන්ගේ සංවාදයට සවන් දෙන්නේ හිතේ සතුටකින් නම් නොවේ. ඒ සංවාද දැන්නම් තිත්තම තිත්ත වෙලාය.
“බලන්න මැණිකේ.. කාලය ගතවෙලා යන ඉක්මන. ඇත්තටම අපට අපිව නැතිවෙලා කොච්චර කල්ද මැණිකේ..?”
“මොන අපබ්‍රංස කතාවක් ද මහත්තයා මේ කියන්නේ? දන්නවනේ මං කැමති නෑ ඔහොම කතාවලට. ඕවා මහා උල්ලිල කතා...” නිර්මලා මැණිකේ කට ඇද කර කියන්නේ හෙමිහිටය. ආයෙමත් රත්නසේකර උගුර පාද පාද කියා පාන්නට යමක් සූදානම් කරයි.
“අපේ ගොඩලියද්ද මස්සිනාට.. එයාගේ පුතා.. එකම පුතා.. මලින්ද නැති වුණා.. දැන් කොච්චර කල්ද.. හා.. පොඩි එකෙක් ඉන්නවා නම් ඌට දැන් අවුරුදු පහක්වත්? නෑ... තුනක් හමාරක් විතර වෙයි.. හා.. හනේ.. හනේ.. ඔච්චර ඉහළට ඉගෙන ගෙන... ඌත් දැන් කිලිටි රෙදි පොට්ටනි කරේ තියන් එහෙ මෙහෙ යනවද දන්නෙ නෑ.. හහ්!” ඔහු වියරු හිනාවක් පාද්දී අම්මා ටිකක් තරහින් ඔහු දිහා බලනවා පෙනෙයි.
“ඇයි මහත්තයා, මලින්ද විතරක්... අයියට සමන්ති දුවත් නැති වුණානෙ... ඒක අමතකද?”
නිර්මලා මැණිකේ එහෙම කියන්නේ යටි හිතේ ඇවිලෙන කෝපය පිටකරමින් ඔලොක්කුවටය. රත්නසේකර කට උත්තර නැතිව ඔහේ බලාගෙන ඉඳියි. ‘දෙවි‍යනේ’ පෙර වැරදිවලට ලැබෙන දඬුවම් කවදා ඉවරවේද?
“කොහොම වුණත් සමන්ති දුව කසාද බැන්දෙ වලව් ලේ තියෙන කෙනෙක් නේ...”
ඔහුගේ මුහුණ පුරා ඒ උත්තරය ලියැවී තියෙන බව දකින නිර්මලා මැණිගේ ගස්සාගෙන ගෙට යන්ට හදයි.
“අනේ ඔහොම ඉන්ටකෝ මැණිකේ.. මම මේ හිතේ අමාරුවට කියන ඒවා ටිකක් අහගෙනවත් ඉඳලා මට සහයෝගයක් දෙන්නකෝ.. දැන් අපේ ජයමාල් පුතා... එයා අපට නැතිවෙලා කොච්චර කල්ද... අවුරුදු තුනක්... ආරංචියෙ හැටියට උන්ටත් දැන් දරුවෙක් ඇති. අවුරුදු දෙකකවත්... ඇයි දෙයියනේ අපෙ මැණිකේ අපට මුනුපුරු මූණ මේ හැටි අරහං වුණේ පෙර පවකට වෙන්ඩැ නේද?...”
“විකාර කතා නැතිව මෙන්න මෙහෙ බත් ඩිංග කන්න එන්න මහත්තයා... කෑමත් නිවෙනවා.. අපි කන කෑමවලවත් දැන් රස්නයක් නෑ.. හිතේ විතරයි ගින්දර රස්නෙ...”
නිර්මලා මැණිකේ එහෙම කියන්නේ ඔසරි පොටෙන් කඳුළක් පිසලන ගමන්මය.
“ඊයෙ මම ශ්‍රීමාල් පුතාට කෑගැහුවා වැඩිද මන්දා. ඇත්තට ම මැණිකෙ මට අදහගන්නම බැරිවුණා ඒ ආරංචිය අහපු දවසෙමත්! කවුද හිතුවෙ ඒ කොල්ලත් අපට මෙහෙම කරයි කියලා.”
අප්පච්චි ඒ වැකිය කියමින් ඇඳි පුටුවෙන් නැගී සිටිද්දී ශ්‍රීමාල් ඉක්මනින් ජනේල තිරයෙන් මෑත්වී යහනේ වැතිරී සිවිලිම දිහා බලාගෙන කල්පනා කරන්ට පටන් ගත්තේය.
******
සමන්ති තම පුතා පාසල් යන්නට පටන්ගත්තාට පසුව හැකි හැම අවස්ථාවකදීම ජයේන්ද්‍රගේ කාර්යාල වැඩ කටයුතුවලට සම්බන්ධ වූයේ පියාගේ කීමටය. ව්‍යාපාර කළමනාකරණය ගැන උපාධි ලබාගෙන ගෙදරට වී සිටීම මෝඩකමක් බව වැඩියෙන් ම කීවේ ජයේන්ද්‍රය. මේ අතරේ ජයේන්ද්‍රගේ නංගී වන චන්ද්‍රානි සරසවියේ අවසන් වසරේ සිටියදී මිතුරු වූ ප්‍රේමවන්තයා ගැන ප්‍රශ්න මතුවන්නට පටන් ගැනිණි.
“මදෑ ඉඳලා ඉඳලා යාළු වෙච්ච කොල්ලා! හහ් ඇත්තට ලජ්ජා නැද්ද බං උඹට අතේ සතේ නැති හිඟන හැතිකරේකට සම්බන්ධ වෙන්න. උඹට උගන්නපු සල්ලිවලට ගන්න පුළුවන් වුණා නම් සුදු ආප්ප, බල්ලන්ටවත් කන්න දෙන්න තිබුණා...”
“අනේ අනේ අම්මෙ ඔය කියන කැත කතාව නවත්තගන්න.. ඇයි අම්මා හිතාගෙන හිටියෙ මම වලව්වක හාමුකෙනෙක් අල්ලගනීවි කියලද ආ... අනේ මගේ බල්ලටවත් එපා.. ඔය මඟුල්කාරයන්ට වඩා මට හැදිච්ච දුප්පත් කොල්ලෙක් හොඳයි!”
චන්ද්‍රානි බොහොම තදින් කියා සිටිද්දී චන්ද්‍රලතාට කටඋත්තර නැතිවිය. ඒත් ඇගේ හිත හඬා වැටුණේ තම දුව පිළිබඳව කාලයක් තිස්සේ දැකපු... සිහින මන්දිරය එහෙම පිටින් ම දෙපා මුල කඩා වැටෙන නිසාය.
“බලාගෙන ගියාම අපේ ජයේන්ද්‍ර කොලුවා ඉතරයි මොළේ ඇති දෙයක් කරලා ජාමෙ බේරගත්තෙ..”
නිතර නිතර අසනීප වී කැස්ස හැදී හති හලන ජයතිස්සට උවටැන් කරන ගමන් ඇය කියන්නේ කනගාටුවෙනි.
“අනේ මෙන්න මෙ‍ෙහ් රට රාජ්ජ අල්ලන්නෙ නැතිව හිටහං බං... උඹලගෙ ඔය ඉලව් වලව් පිස්සුව.. තාම හොඳ වෙලා නැද්ද හැබෑට..” ජයතිස්ස බණින්නේ කෝපයෙනි.
“උඹලටත් කටේ සව්දම නං තියෙනවා මොක නැතත්.. හහ්... අනේ මගෙ කට.. වලව් නැත්තං උඹලත් ඔහොම සැප විඳීවි..!”
අසරණ ජයතිස්ස එවෙලෙම කරන්නේ තොල් මතුරමින් තාමාටම සියල්ල කියාගන්නා එකය. ජීවිතේ ගැන පුදුමාකාර වූ කලකිරීමකින් සිටින ඔහු මීට වඩා මැරෙන එක සැපයි නම් ආකල්පයට එළැඹිලාය. ඒත් චන්ද්‍රානි දුව තමාට දක්වන පිය සෙනෙහසේ අඩුවක් නැතිකම නිසාම තමා ජීවිතය ‘අල්ලාගෙන’ සිටින බව ඔහුටම තේරෙයි. චන්ද්‍රානි දුව අම්මා වගේ නොව අදහස් අතින් දේව දූතියකි.
******
මේඛලා පාසලේ වැඩකටයුතු නිමවා බස් රථයට නැගී බෝඩිමට ආවේ වික්ෂිප්ත සිතිනි. දැන් දැන් තමාට ගෙදරින් එල්ලවන චෝදනා මැසිවිලිවලට උත්තර හෙවීමත් අමාරු කාරියක් වෙලා ඇත.
“කෝ.. උඹේ.. ඔය වලව්කාරයා උඹව බඳිනවා නම් ඇවිත් අපේ ගෙදරට... කතා කරන්න එපායැ.. අපිට... ඇයි කතා නොකරන්නෙ.. හොර හිතනෙ.. නැත්නම් වෙන මොකක්ද?”
වැඩිමල් සහෝදරයා එසේ සටනට එද්දී මේඛලා ඒ සියල්ල කඳුළින් ඉවසාගෙන සිටියේ ශ්‍රීමාල් ගැන ඇති ආදරය ගැන හිතලාය. මලින්ද අයියා සහ සමන්ති අක්කාගේ විවාහ මෙන්ම ජයමාල් මල්ලිගේ ද හිතුවක්කාර විවාහයන් නිසා පීඩාවට පත් මවුපියන් ගැන ශ්‍රීමාල් කතා කරද්දී තමා තුළ නැගුණු බිය හා ජීවිතය සම්බන්ධව... අනාගතය සම්බන්ධව.. කුහුල ඇයට මතක් වෙයි.
ඊළඟ ඉරිදාවේදී කෙසේ හෝ නුවර දී මේඛලා හමුවිය යුතුයැයි ශ්‍රීමාල් ද තීරණය කළේ දැන් දැන් ශ්‍රීජය වලව්වේ තම දෙමාපියන්ගේ ආක්‍රෝශ පරිභවයට තමා භාජනය වී ඇති මානසික ව්‍යාකූලත්වය ඔස්සේය.
සුපුරුදු අවන්හලේදී හමුවෙද්දිත් එකවරම මේඛලාට පෙනුණේ ශ්‍රීමාල්ගේ ඉදිමුණු දෑස්ය.
“ඇයි ශ්‍රීමාල් ඔයාට සනීප නැද්ද... ඔයාගේ ඇස් ඉදිමිලා මූණත් එක්ක කළුවෙලා...”
මේඛලා එසේ ඇසුවේ තමුන්ගේ වේදනාව යටපත් කරගෙන, තම ප්‍රේමවන්තයා කෙරේ උපන් අනුකම්පාවෙනි. ශ්‍රීමාල් කිසිවක් කතා නොකරම මේඛලාගේ දකුණු අත මත තම වමත තැබුවේ නිහඬවය.
ඔහුගේ අත්ල වෙන දා තරම් උණුසුම් නැති බවත් එය සීතල වී ඇති බවත් ඇයට දැනිණි. ශ්‍රීමාල්ට සිතුණේ මේඛලාගේ පිටිඅත්ලේ ලේ ගමන් කරන වේගය පවා තමාට දැනෙන බවකි.
“ඔයාට මට ඔක්කෝම කියන්න අමාරුයි මේඛලා. මාව පුදුම විදියට අම්මයි අප්පච්චියි හිර කරනවා. ජයසුන්දර මාමායි තව අම්මලාගෙ නෑදෑයො කීප දෙනෙකුයිත් ආවා. අපේ සම්බන්ධෙ ගැන පුදුමාකාර විදියට ගෝරනාඩු කළා. ජයසුන්දර මාමා විතරයි මොකවත් නොකියා හිටියේ...”
ශ්‍රීමාල් කීවේ බිඳුණු හඬින්ය. මේඛලා කටහඬ අවදි කළේ ඉතාමත් අසීරුවෙනි.
“මට තියෙන ප්‍රශ්නෙ ඊට වඩා වෙනස් එකක් කියලා මම කොහොම කියන්නද ශ්‍රීමාල්.. මම කෙල්ලෙක්... අපේ අයියායි අම්මායි මට තර්ජනය කරනවා මේ සම්බන්ධ නවත්තන්න කියලා. ඔයා එයාලාට කතා කරන්නෙත් නැත්තෙ... යන්නේ නැත්තෙ මේක නොකෙරෙන නිසා කියලා එයාලා කියනවා...!”
එසේ කියාගෙන යද්දී මේඛලාගේ කටහඬ බි‍ඳෙයි. ශ්‍රීමාල් තම හිස මේසය මත තබාගනියි. කෑම හා බීම බන්දේසිය රැගෙන ආ වේටර්වරයා ද ප්‍රේමවන්තයින් දෙදෙනාගේ මේ දර්ශනය දිහා වික්ෂිප්තව බලා සිට බන්දේසිය එතැන තබා යයි. අවහන්හලේ තවත් ජෝඩු කීපයක් ම සොඳුරු කතාබහේය. ඔවුන්ගේ සිනා හඬවල් සිහිනියට මිහිරියට ඇසේ. ඒත් මොවුන් දෙදෙනා මුහුණ පා ඇත්තේ මොකක් හෝ අර්බුදකාරී තත්වයකට යැයි ඔහුට සිතේ. මේඛලා හිතට ධෛර්යය අරගෙන කියන්නට අවශ්‍යම වචන ටික පෙළ ගස්වා ගත්තේ අසීරුවෙන්ය.
“අපේ අයියා මට මංගල්ලයක් කතා කරලා.. ඒ කට්ටිය ලබන සුමානේ එනවා කිව්වා.. අනේ ශ්‍රීමාල් අපි ටිකක් ඉක්මන් කරන්න වෙයි!”
එවිට මේසයට හිස තබාගෙන සිටින ශ්‍රීමාල් ගේ පිට සිහිනියට ගැස්සෙනවා මේඛලාට පෙනෙන්නේ ඇයව පුදුමයට පත් කරවමිනි.
කඳුළු පිරුණු දෑස්වලින් අවට බලන මේඛලාට ද අවට කිසිම දෙයක් පෙනේනේ නැත!
ලබන සතියට...
