පසුගිය ඉරිදා එනම් අගෝස්තු මස 11 වන දා ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ පළමු සංවත්සරය දා ඒ පක්ෂයේ ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකයා ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ව ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. එදින උදෑසන එක්සත් ජනපද විශේෂ නියෝජිතයෙක් විපක්ෂ නායක මහින්ද රාජපක්ෂව ඔහුගේ නිල නිවසේ දී හමු විය. ඒ මෙරට සංචාරයක නිරතව සිටින මධ්‍යම හා දකුණු ආසියාව භාර සහකාර රාජ්‍ය ලේකම් අලිස් වෙල්ස් ය. ඈ සමඟ මෙරට එක්සත් ජනපද තානාපති එලයිනා බී ටෙප්ලිස්ට් ද විය.
එය සාමාන්‍ය හමුවීමක් ද විශේෂ හමුවීමක් ද යන්න පැහැදිලි නැත. එහෙත් පසුගිය වසරේ දී මෙවැනිම හමුවීමක් පසුව හෙළිදරව් වූයේ රාජපක්ෂවරුන්ට අවාසි සහගත ලෙස ය. ඒ සේවා කාලය නිම කර යළි සිය රට බලා ගිය මෙරට එක්සත් ජනපද තානාපති අතුල් කේෂාප් ගේ විපක්ෂ නායක හමුවීමයි. එහිදී සාකච්ඡාවට ලක් වූ කරුණු නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් නොවීය. එහෙත් යාපනයේ පළ වන දෙමළ දිනපතා පුවත්පතක් වන "කාලයික්කතිර්" ඒ පිළිබද ප්‍රවෘත්තියක් පළ කළේ ය.
එය උපුටා දක්වමින් ප්‍රකට දෙමළ දේශපාලන විචාරකයකු වන ඩී.බී.එස්. ජෙයරාජ් තම වෙබ් අඩවියේ සටහනක් තබා තිබුණි. ඒ අනුව තානාපතිවරයා මහින්ද රාජපක්ෂට පවසා ඇත්තේ හිටපු ආරක්ෂක ලේකම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයේ දී තරග කිරීම හෝ ජනාධිපති ධූරයට පත්වීම හෝ ඇමෙරිකන් එක්සත් ජනපදයේ හා අනෙකුත් බටහිර රටවල අභිලාශය නොවන බවයි.
"කාලයික්කතීර්" පුවත්පත වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබුණැයි ඩී.බී.එස්. ජෙයරාජ් සඳහන් කරන්නේ මෙවැන්නකි. එනම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයට තරග කරන්නට නම් ඔහුගේ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය අත්හළ යුතුය. ඒ සඳහා ඇමෙරිකන් එක්සත් ජනපද පුරවැසිභාවය අවලංගු කරවා ගත යුතුය. එහෙත් එසේ අවලංගු කරවා ගැනීමට නම් තමාට එරෙහිව එල්ලව ඇති මානවයාට එරෙහිව අපරාධ කිරීම හා යුද අපරාධ සම්බන්ධ චෝදනාවන්ගෙන් ගෝඨා නිදහස් විය යුතුව ඇත. එසේ නොවන්නට ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයක දී තරග කිරීමේ හැකියාව අහිමි වේ.
තානාපතිවරයාගේ දැනුම් දීම සම්බන්ධයෙන් හිටපු ජනාධිපතිවරයාගේ ප්‍රතිචාරය කුමක්ද යන්න "කාලයික්කතීර්" වාර්තා කර නොතිබුණි. නමුත් පසුගිය බදාදා නිවේදනයක් නිකුත් කළ හිටපු ජනාධිපතිවරයා ප්‍රකාශ කළේ ඇමෙරිකන් එක්සත් ජනපද තානාපති විසින් එවැනි දැනුම් දීමක් තමන්ට නොකළ බවයි. එහෙත් තමා හා සාකච්ඡාවේ දී එක්සත් ජනපද තානාපතිවරයා පැවසූ දෑ ද ඔහු ජනතාවට පැහැදිලි නොකළේ ය. කෙසේ වුවත් "කාලයික්කතීර්" පුවත්පතේ අයිතිකරුන්ට මහින්ද රාජපක්ෂ සමඟ ළඟ සබඳතා ඇති බව ද කියැවේ.
වත්මන් සම්මුතික ආණ්ඩුවට එරෙහිව විපක්ෂ දේශපාලන අවකාශය තුළ පුළුල් ඉල්ලුමක් මතුවෙමින් තිබේ. එහෙත් ලංකාවේ විපක්ෂ දේශපාලනයේ නෛසර්ගික ලක්ෂණය වන්නේ ඇමීබාකරණය වෙමින් දුර්වල වීමයි. ඒ ලක්ෂණ රාජපක්ෂ දේශපාලනයට ද පොදු ය. සම්මුතික ආණ්ඩුවේ කෙතරම් දුර්වලතා තිබුණත් ශක්තිමත් විපක්ෂයක් ගොඩනංවා ගැනීමට නොහැකි වී ඇත්තේ මේ බාධාව නිසා ය. නමුත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයේ විපක්ෂ අපේක්ෂකයා යැයි හෙළිදරව්වීමත් සමඟ අමුතු ජවයක් ආණ්ඩු විරෝධීන්ට ලැබුණි. නමුත් ඒ ජවය ක්ෂණිකව දුර්වල කළේ ගෝඨාගේ එක්සත් ජනපද පුරවැසි ප්‍රශ්නයයි.
පුරවැසි ප්‍රශ්නය වේවා, ගෝඨා - බැසිල් බල අරගලය වේවා දේශපාලනයේ දී තාක්ෂණික ප්‍රශ්න පමණි. ඒවා දේශපාලන ගතිකය විසින් විසදන්නේ ය. ඒ අනුව වඩාත්ම තීරණාත්මක වන්නේ දේශපාලන ගතිකය කුමක්ද යන්නයි. තීරණාත්මක ජාතික මැතිවරණයක දී දේශපාලන ගතිකය තේරුම් ගැනීම ද දේශපාලනික ක්‍රියාවකි. උදාහරණයකට 2004 මහා මැතිවරණය වන විට මෙරටේ දේශපාලන ගතිකය වූයේ දෙමළ විමුක්ති කොටි සංවිධානය අවි බලයෙන් මර්දනය කර දැමීමයි. එය ජාතික අභිලාශය වූ අතර අන්තර්ජාතික අභිලාශය සමඟ මුහුණට මුහුණ හමුවීම තුළ පොදු අභිලාශය බවට කොටි සංවිධානය සමූල ඝාතනය කරවීම පත් විය. ඒ අනුව එක්සත් ජනපදය ප්‍රමුඛ සමස්ත බටහිර ජාතීන්ම කොටි සංවිධානය සමූල ඝාතනය සඳහා එක පෙළට සිට ගත්හ. ඒ අනුව ඉන්දියාව ද ඊට සමාන්තර ව කටයුතු කළේ ය.
අන්තර්ජාතික අභිලාශයේ අලුත් ධ්‍රැවීකරණය සම්පූර්ණ කර ගැනීම සඳහා ඔවුන් තෝරා ගත්තේ මහින්ද රාජපක්ෂ ය. ඊට හේතුව රනිල් වික්‍රමසිංහ ඒ වනවිට බටහිර අභිලාශයම මත දීර්ඝ කාලයක් දියත් කර තිබූ සාම ක්‍රියාවලිය තුළ අකර්මණ්‍ය ව සිටි නිසා ය. ඒ ක්‍රියාවලිය තුළ ඉන්දියාව විශාල කාර්යභාරයක් ඉෂ්ඨ කළේ ය. අවසානයේ 2005 ජනාධිපතිවරණයෙන් මහින්ද රාජපක්ෂ ජයග්‍රහණය කළේ ය. 2009 මැයි මාසයේ දී කොටි සංවිධානය සමූල ඝාතනය කරමින් මහින්ද රාජපක්ෂ සම්පූර්ණ කළේ ඒ අන්තර්ජාතික අභිලාශයයි.
එහෙත් අන්තර්ජාතික අභිලාශයට පරස්පර ව යමින් වේළුපිල්ලේ ප්‍රභාකරන් මුලතිව් වෙල්ලමුලෛවයික්කල් තෙත් බිමක දී මරා දමන ලදි. එය කොටි සංවිධානය පරාජය කිරීමේ සටනේ දී අන්තර්ජාතික අභිලාශය හා ජාතික අභිලාශය පරස්පර වූ එකම සිද්ධියයි. ඒ නිසාම රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවට එරෙහිව යුද අපරාධ චෝදනා එල්ල විය. එහෙත් ඒ නිසාම කොටි සංවිධානය පරාජය කිරීමේ මෙහෙයුමේ දී අන්තර්ජාතික හා ජාතික අභිලාශයන් සමාන්තර නොවුණැයි කීම අසත්‍යයකි.
දසවසරකට ආසන්න රාජපක්ෂ පාලනයට තිබුණේ සිංහල බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදය මත පදනම් වූ මතවාදී දේශපාලනයකි. එහෙත් යුද්ධයෙන් පසුව රාජපක්ෂ පාලනය ක්‍රමයෙන් දියවෙන්නට පටන් ගත්තේ රාජ්‍ය ප්‍රතිසංවිධානයේ ලා රාජපක්ෂවරු අසමත් වූ බැවිනි.
නමුත් සිංහල බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදයෙන්, ජාතිකත්වයන්ගේ පොදු අනුකූලතාව තමන්ට ගත නොහැකි බව බැසිල් රාජපක්ෂ පාර්ශ්වය තේරුම් ගත්තේ ය.
බැසිල්ගේ දේශපාලන හැසිරීම අනුව පැහැදිලි වූයේ ඔහු තවදුරටත් සිංහල බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදය මත රඳා නොපවතින බවයි. ඔහු යාපනයට ගොස් දෙමළ ජන සමාජය ඇමතුවේත් කාත්තන්කුඩියට ගොස් මුස්ලිම් ජන සමාජය ඇමතුවේත් ඒ අර්ථයෙනි. එනිසා දෙමළ, මුස්ලිම් ජන කොටස් යළි රාජපක්ෂ දේශපාලනය දෙස උපේක්ෂා සහගතව බලන බවක් දිස් විය.
නමුත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ තවමත් දේශපාලනය දෙස බලන්නේ පරණ පුරුදු දැක්මෙනි. ඔහුට සිංහල බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදී සංස්කෘතියෙන් මිදෙන්නට නොහැකිය. එසේම මිලිටරි හා පොලිස් නායකයන් සමඟ ඔහුගේ දේශපාලනය ගැට ගැසී තිබේ. එනිසා ඔහු තවමත් දේශපාලනික ව පදනම් වන්නේ සිංහල බෞද්ධ ජන සමාජය මතිනි. එහෙත් දැන් දැන් ඔහු විශාල උත්සාහයක් ගනිමින් සිටින්නේ සිංහල නොවන ජන ප්‍රජාව සමඟ සබඳතා අලුත් කර ගන්නට ය. ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකත්වයට පත්වීමෙන් පසුව ඒ සම්මේලනය අමතමින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කීවේ උතුරු නැගෙනහිර ජනතාවට විශේෂ වූ ප්‍රශ්නයක් ඇති බවයි. එය ම ඔහුගේ නව ප්‍රවේශයට උදාහරණයකි. එහෙත් ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ෂැන්ග්‍රිලා ප්‍රකාශනය තුළ පැහැදිලි ලෙසම සඳහන් වූයේ ඔහුගේ දේශපාලන බලාපොරොත්තුවයි.
රාජපක්ෂ දේශපාලනය බටහිර අවශ්‍යතා මත දිග ඇරුණ ද 2015දී බටහිර බලවේගය හා ඉන්දියාව විශ්වාසය තැබුවේ මෛත්‍රී – රනිල් පාර්ශ්වය මත ය. ඒ විශ්වාසය සදාකාලික නොවේ. යම්දාක බටහිර බලවේග මේ පාර්ශ්වය පිටු දැකීමට ඉඩ තිබේ. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කල් යල් බලන්නේ අන්න එවැනි අවස්ථාවකි.
එය සමහරවිට ප්‍රායෝගික වන්නට ද ඉඩක් පවතී. එහෙත් එය සිදුවන්නේ බටහිර විසින් සිදු කරන තුලනාත්මක අධ්‍යයනයකිනි. යම් හෙයකින් 2005දී මෙන් වෙනස් නායකයකුට බලය ලබාදෙන්නට බටහිරට අවශ්‍ය වුවහොත් එය යථාර්තයක් වීම සදහා පරිසරය සැකසෙනු නොඅනුමානය.
