ශ්‍රී ලංකාවේ සත් වැනි විධායක ජනාධිපතිවරයා තෝරා පත් කර ගැනීමේ මැතිවරණයට තව ඇත්තේ මාසයකුත් දින දෙක-තුනක් පමණි. එහිදී වේදිකාවට නැඟ ජනතාව ඉදිරියේ අපෙක්ෂකයන් සහ ඔවුන් වෙනුවෙන් ජනතාව අමතන්නන් විසින් සිදු කරනු ලබන ප්‍රකාශ, කතා මේ වන විට අපට අසන්නද දකින්නද ලැබේ. විශේෂයෙන් ඉදිරියේදී නායකත්වය ගන්නට බලාපොරොත්තු වන ඊනියා නායකයන් ජනතාව ඉදිරියේ තබන පොරොන්දු අතිශය වැදගත්ය.
රටේ ජනතාව ඉල්ලන්නේ නිදහසේ යහමින් විය-පැහැදම් කරගෙන සාමකාමිව සිටිය හැකි රටකි; තම තමන්ගේ දරු මල්ලන්ට හොඳ අධ්‍යාපනයක් අත්පත් කර දී, ගුණාත්මකව ඉහළ ජීවන මට්ටමක් සහිතව ගත කළ හැක ජීවිතයකි.
ඒ වෙනුවට ඔවුන් භය, පීඩනය හෝ මර්දනය මැද ජීවත් වීමට කැමැති නැත. එසේම ඔවුන් අනීතිය, අයුක්තිය හමුවේ පීඩනයට ලක්ව හිඳින්නද කැමැති නැත. එහෙත් ඇතැම් අපෙක්ෂකයන් මේ වන විට ජනතා වේදිකාව මත සිට දෙන ඇතැම් පොරොන්දු රටට ගෙන දෙන්නේ එක්තරා භයකි. සුදු වෑන්වලින් හෝ බිල්ලන් පැමිණ අල්ලාගෙන යෑමට වඩා බිය උපදවන කරුණක් තිබේ. ඒ නම් රටේ නීතිය තමන් අතට ගෙන යකා නටන පිරිසක් රටක නායකත්වයට පත් වුව හොත් කවරක් සිදු විය හැක්කේද යන භයයි. එවැනි භයජනක අත්දැකීම් මේ රටේ ජනතාවට ඇත. මෙරට අධිකරණ ඉතිහාසයේ පළමු අගවිනිසුරුවරිය ලෙස පත් වූ ආචාර්ය ශිරානී බණ්ඩාරනායක සම්බන්ධයෙන් වූ දෝෂාභියෝගය විභාගය වූ කාලයේ අධිආරක්ෂිත කලාපයක පිහිටි ඇයගේ නිල නිවෙස අසල තාවකාලික කූඩාරමක පදිංචි වූ ඊනියා ජන පිරිසක් නීති උල්ලංඝනය කරමින් ඇය නිල නිවෙසින් පිටව යන තෙක් අශෝභනව හැසිරෙද්දී නීතිය ක්‍රියාත්මක නොවුණේ එකල සිටි පාලකයන් නීතිය තමන්ගේ අගට ගෙන දූරස්ථ පාලකයක් ආධාරයෙන් මෙන් කටයුතු කළ නිසාය. ඒ ඇසුරු කරගෙන ජනතාවට භයක් ඇති විය.
මීට වෙනස් භයක් පසුගියදා පොදුජන පෙරමුණේ නායකයන්ටද ඇති වූ බව නිසැකය. ඒ පසුගිය සිකුරාදා අභියාචනාධිකරණයේදී ඒ පක්ෂයේ ජනාධිපති අපේක්ෂකයාගේ පුරවැසි භාවය සම්බන්ධයෙන් වූ අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ගය අවස්ථාවේදීය. ඔවුන්ගේ භය කොතරම්ද යත්: තම පවුලේ වෙනත් සාමාජිකයකු ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් කරවන තැනට එය පත් විය. කෙසේ වුවද අධිකරණයේ තීරණය ඒ අපේක්ෂකයාගේ වාසියට හිමි විණි. එසේ නොවී නම් අධිකරණය කෙරෙහි රජයේ බලපෑම ගැන විපක්ෂයෙන් රූපවාහිනී පිරෙන්න විවේචනය අසන්නට ඉඩ තිබිණි. ඇතැම් විට විට කවුරුන් හෝ තැඹිලි වීදුරුවක් පොවන තෙක් සමහර දේශපාලකයන් අධිකරණය ඉදිරියේ උපවාස කරන්නට පවා ඉඩ තිබිණි! එහෙත් මේ තීන්දුව ලැබුණේ අද විනිසුරන්ට බියක් සැකක් නැතිව ස්වාධීනව කටයුතු කිරීමේ අයිතිය සහ නිදහස තිබෙන නිසාය. අධිකරණය සහ නීතියේ ආධිපත්‍යය ඒ තරම්ම අද සහතික වී තිබේ.
එවැනි පසුබිමක ජනතාවට නීතිය කෙරෙහි මහත් විශ්වාසයක් තැබිය හැකිය. රටේ ජනතාව බලාපොරොත්තු වන්නේ රට ආර්ථිකයෙන්, නීතියෙන්, යුක්තියෙන් තවදුරටත් ඉදිරියට තල්ලු කළ හැකි නායකයෙකි. ජනතාව අලුත් මංමාවත්, නාගරික විදුලි දුම්රිය ව්‍යාපෘති ආදි දේ අතරේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැනද වඩාත් විශ්වාස කළ හැකි ප්‍රතිසංස්කරණ ඉල්ලන්නේ ඒ නිසාය.
එවැනි දේ ඉල්ලන ජනතාවකට යම් වේදිකාවකින් යළිත් භයක් ගැන අනතුරක් එන්නේ නම් එය සැලකිය යුතු කරුණකි. පසුගියදා දේශපාලන වේදිකාවකදී ඇසුණු කතාවක් වන්නේ චෝදනා මත දැනට සිරගතව සිටින සියලු රණවිරුවන් නිදොස් කොට නිදහස් කරන බවයි. පසුගිය තිස් වසරක් පුරා පැවති යුද්ධය නිමා කිරීම සඳහා මෙරට ත්‍රිවිධ හමුදාවේ, පොලීසියේ සහ සිවිල් ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුවේ රණවිරුවන් ජීවිත පරිත්‍යාගයෙන් කළ කැප කිරීම අමතක නැත. අමිහිරි ප්‍රයත්නයක් මඟින් ඔවුන් නෙළූ මිහිරි පල දේශපාලනිකව භුක්ති විඳින්න බලා සිටින අය මේ රණවිරුවන්ගේ දිරිය සහ කැප කිරීම වෙනත් අනීතික කටයුතුවලටද යොදාගත් අවස්ථා දැන් හෙළි වෙමින් තිබේ. මිනීමැරුම්, කප්පම් ලබා ගැනීම්, ත්‍රස්තවාදයට කිසිදු සම්බන්ධයක් නැති පුද්ගලයන්ට හිරිහැර කිරීම් වැනි චෝදනා මත අත්අඩංගුවට ගෙන බන්ධනාගාරගත කර සිටින අතළොස්සක්ද සිටිති. ඒ අතරේ සාධනීය චෝදනා නැතිව යමකු සිරගත කොට සිටී නම් ඔවුන් නීතිය ඉදිරියේ නිදොස් කොට නිදහස් කිරීම ඉවසිය හැකිය. එහෙත් විධායකයේ බලය භාවිත කර, රටේ නීතියේ ආධිපත්‍යයට හෝ සදාචාරයට එරෙහි වූ පුද්ගලයන්ද නිදහස් කිරීම රටේ ජනතාව කොතරම් භයකට ලක් කරවන කරුණක්ද යන්න විමසිය යුතුය.
මේ වන විට ලෝකයේ පවතින දරුණු හිසරදයක් වන්නේ ආගමික අන්තවාදයයි. ඒ මත ඇවිස්සෙන ජනතාව දේශපාලනයේදී වඩාත් වාසිදායක පාර්ශ්වයකට හරවාගැනීමේ හොඳම අවිය වන්නේ ජාතිකවාදි දෘෂ්ටිවාදයක පිහිටා කටයුතු කිරීමය. එවැනි දෘෂ්ටිවාදයක් තුළ බොහෝ දේශපාලන නායකයන්ට රටේ සෙසු ජනතාව, නීතිය, සාමය සංහිඳියාව හෝ ආර්ථික අභිවෘද්ධිය පිළිබඳ දෘෂ්ටිය අපැහැදිලි වීම ගෝලීය සංසිද්ධියකි. මේ ජාතිකවාදි මතවලට ඇතැම් රටවල පවතින ඒ ඒ දේශපාලනික පසුබිම්වල පෝෂණය වීමට ඉඩක් ඇත. එහෙත් එය සැම තැනකම එක වාගේ නැත. වෙසෙසින්ම ශ්‍රී ලංකාව වැනි රටක ජනතාවට දැන් ඕනෑ කරන්නේ මෙකී ජාතිකවාදි දෘෂ්ටිවාදයට වඩා රටේත් තමන්ගේත් ආර්ථිකය යහපත් වන, නීතියක් විනයක් සහිත, ගුණාත්මකව මට්ටමේ ඉහළ සමාජයක ජීවත් වීමය.
