අවශේෂ වනාන්තර’ ලෙස හඳුන්වනු ලබන වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව සතුව පවතින හෙක්ටයාර ලක්ෂ පහක් පමණ වන ‘වන සංචිතය’ දිසාපතිවරු හා ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරු වෙත පැවරීමට කැබිනට් මණ්ඩලය තීරණය කිරීමත් සමඟ මතභේදකාරී වාතාවරණයක් ඇති විය. ඊට බලපෑ ප්‍රබලතම කාරණාව වූයේ අදාළ ඉඩම් පැවරීමට සුදුසු ක්‍රමවේදයක් ඉදිරිපත් කරන ලෙස පසුගියදා පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී පරිසර හා වනජීවී සම්පත් ඇමතිවරයා කළ දැනුම් දීමය. මේ අනුව සම කැබිනට් ප්‍රකාශක ආචාර්ය බන්දුල ගුණවර්ධන සඳහන් කළේ පවතින ක්‍රමවේදය තුළ ඉඩම් ලබාදීමේදී දුප්පත් ගැමි ජනයා පීඩාවට පත්වන බැවින් එය වැළැක්වීමට රජය මේ තීරණය ගත් බවය.
මීට ප්‍රථම එහි බලලත් නියෝජිතයා වූ දිස්ත්‍රික් ලේකම්වරයා යටතේ ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරු රජයේ දේපළවල භාරකරු වූ බවත් පෞද්ගලික අංශයට පැවරීමක් සිදු නොවූ බවත් ඔහු පැවසීය. දැනට තිබෙන ක්‍රමවේදය තුළ නිවාස වැසිකිළි පවා වන සංරක්ෂණ ප්‍රදේශයට ගැසට් වී ඇති බවත් හේන් ගොවිතැනක් කරගෙන සිටින අයවලුන්ට පවා ලඳු කැලෑ ප්‍රදේශ අහිමි වී ඇති බවත් ආචාර්ය බන්දුල ගුණවර්ධන එහිදී වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කළේය. ගැමි ජනතාවට රටේ නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියට ඉඩම් පරිහරණය සඳහා ඇති අවස්ථාව ඇහිරී ඇති නිසා ඔවුන් පීඩාවට පත්ව සිටින බව ඔහුගේ අදහස විය. විශේෂයෙන් දකුණු පළාතේ ගොවි ජනතාවගේ ගැටලු සලකා බලා අග්‍රාමාත්‍යවරයා සහ ජනාධිපතිවරයා ඊට මැදිහත් වූ බව කැබිනට් තීරණ දැනුම් දීමේ මාධ්‍ය හමුවේදී ප්‍රකාශ කෙරිණි.
මේ සම්බන්ධයෙන් විරෝධය පළ කරන පරිසර සංවිධාන කියා සිටින්නේ ඊට හාත්පසින්ම වෙනස් අදහසකි. පරිසර සංවිධාන නියෝජනය කරන නීතිඥ ජගත් ගුණවර්ධන ප්‍රකාශ කර සිටියේ කැලෑ ලෙස පවත්වාගෙන යෑමට නුසුදුසු ඉඩම් ගොවීන්ට පැවරීමේ ක්‍රමවේදයක් තිබියදී මෙලෙස ගොවි ජනතාවට සහන සැලසීම සඳහා යැයි කියමින් 5/2001 චක්‍ර ලේඛය හදිසියේ අවලංගු කිරීමට උත්සාහ කිරීම වැළැක්විය යුතු බවයි.
“ආරක්‍ෂිත වනාන්තර ප්‍රදේශ ප්‍රකාශයට පත්කිරීමේදී වන සංරක්ෂණ පනත (FCO) - DFC, ශාක හා සත්ත්ව ආරක්ෂණ පනත (FFPO) - DWC උපයෝගී කර ගැනීම සාමාන්‍ය සිරිතයි. මේ පනත්වලට අමතරව ජාතික උරුම හා වනෝද්‍යාන ප්‍රදේශ පනත (NHWAA) සහ ජාතික පාරිසරික පනත
 |
|
ජ්‍යෙෂ්ඨ පාරිසරික නීතිඥ
ජගත් ගුණවර්ධන
|
(NEA) - CEA. ඇති අතර එමඟින් ආරක්‍ෂිත ‘සිංහරාජය’ ලෝක උරුමයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත්කර තිබෙනවා. මෙසේ ආරක්‍ෂිත ඉඩම් ලෙස ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති රජයේ ඉඩම්වලට අමතරව කිසිදු නීතිමය තත්ත්වයක් මඟින් ප්‍රකාශයට පත්කර නොමැති රජයේ ඉඩම් විශාල ප්‍රමාණයක් තිබෙනවා. ඒවා හඳුන්වනු ලබන පොදු නාමකරණය වන්නේ ‘Other State Forest’ යන්නයි. මෙම නාමකරණය සිංහලට නිවැරදිව පරිවර්තනය කරන්නේ නම් ‘වෙනත් රජයේ වනාන්තර’යනුවෙන් නිවැරදි විය යුතුයි. නමුත් ඒ වෙනුවට‘අවශේෂ වනාන්තර’ හෝ ‘අවශේෂ කැලෑ’ යනුවෙන් හැඳින්වීමට පෙලඹී සිටින බවත් ‘අවශේෂ වනාන්තර’ හෝ ‘අවශේෂ කැලෑ’ යනුවෙන් නාමකරණය කිරීමෙන් ආරක්ෂා කිරීමට තරම් වටිනාකමක් නැතිය යන්න හැඟවෙනවා. ඒ නිසා කෙනෙකුට හිතෙන්න පුළුවන් මේ ප්‍රයෝජනයක් නැතිව පැත්තකට දාලා තියෙන වනාන්තර කොටස්ය කියලා. එවැනි අදහසක් සමාජගත කරන්නත් යම්යම් පාර්ශ්ව උත්සාහ කරනවා. නමුත් මේ අවශේෂ වනාන්තර ලෙස හඳුන්වන වනාන්තර 1950 දශකයේ සිට රක්ෂිත වනාන්තර ලෙස පැවතිය යුතු බවට යෝජිත වනාන්තරයි“ නීතිඥ ජගත් ගුණවර්ධන පැවසීය.
ජෛව විද්‍යාත්මකව ඉතා ඉහළ වටිනාකමක් සහිත අක්කර දහස් ගණනක් විශාල වනාන්තරවල සිට කුඩා සංවේදී පරිසර කලාප ද ඊට අයත්වේ. ගංගා ඇළදොළ රක්ෂිත, ඇතැම් ජලපෝෂක ප්‍රදේශ ඓතිහාසික හා පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථාන රැසක් මෙකී අවශේෂ වනාන්තර කලාපය තුළ දක්නට ලැබේ.
මෙලෙස අවශේෂ වනාන්තර ලෙස හඳුන්වන මෙම ඉඩම් අතීතයේදී දිසාපතිවරු හා ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරු යටතේ පැවති අතර ඒවා වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තම්න්තුව යටතට 2001 අගෝස්තු 10 වැනි දින පවරනු ලැබුවේ 5/2001 දරන චක්‍ර ලේඛය මඟිනි. එසේම සෑම ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයකම පිහිටි වනාන්තර නොවන ඉඩම් බෙදා දීමට අවශ්‍ය නීතිමය ප්‍රතිපාදන සඳහන් 2/2006 නමින් චක්‍රලේඛයක් දැනටමත් පැවතියද පරිසර සංවිධාන සහ වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව හැර කිසිවකු දැන් එම චක්‍රලේඛය ගැන කතා නොකරන බව ද නීතිඥ ජගත් ගුණවර්ධන පැවසීය.
රක්ෂිත ප්‍රදේශ අතර අඛණ්ඩ වන ආවරණයක් ඇති කරන අවශේෂ වනාන්තර හෙක්ටයාර ලක්ෂ පහකට පමණ එකවර නීතිමය ආරක්ෂාව අහිමි වුවහොත් එම ප්‍රදේශවල සිටින ජීවීන්ට මෙන්ම ඊට යාබදව පවතින රක්ෂිතවල ඇති ශාක සහ සතුන්ට ද විශාල බලපෑමක් සිදු වන බව ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයේ ප්‍රවේණි සහ අණුක ජීව විද්‍යා අංශයේ ආචාර්ය ඉරේෂා හරිශ්චන්ද්‍ර ප්‍රකාශ කළාය.
“පසුගිය කාලය තුළ නව ජීව විශේෂ ගණනාවක් සොයා ගත්තේ මේ අවශේෂ වනාන්තර ලෙස හඳුන්වන පරිසර පද්ධතිවලින්. ලංකාවට අවේණික ජීවින් විශාල ප්‍රමාණයක් මෙම වනාන්තර ආශ්‍රිතව ජීවත් වන අතර ස්ථානීය ආවේණිකත්වය හෙවත් Point Endemism තත්ත්වය පෙන්නුම් කරන විශේෂ ස්ථානවල පමණක් ඉන්න විශේෂ රාශියක් මෙම ප්‍රදේශ තුළින් හමු වී තිබෙනවා. මෙවැනි පරිසර පද්ධති විනාශ වුවහොත් වාසස්ථාන අහිමිවීම වගේම වාසස්ථාන කුට්ටිකරණය (වාසස්ථාන හුදෙකලා වීම) කියන ක්‍රියාවලිය සිදුවෙනවා. එවිට සතුන්ට අභිජනනය සඳහා ඇති අවස්ථා සීමා වීම තුළ ජාන ගලනයට බාධා ඇති වී ගහනයක පවතින වටිනා ලක්ෂණ සම්පූර්ණයෙන් තුරන් වීමට පුළුවන්. මෙවැනි තත්ත්වයක් තුළ අවසානයේ එම සත්ත්ව ගහනය මේ භූමියෙන් සඳහටම තුරන් වී යා හැකියි. ඒ වගේම මේ අවශේෂ වනාන්තර පද්ධතිය විනාශ වී යෑම තුළින් පරිසරයේ වායු සංතුලනය සහ ජල පෝෂක සිදී යෑම ද සිදුවෙනවා. මේ ගැන නිතර කතා කළ ද මින් ප්‍රවේණි විවිධත්වයට වන බලපෑම බොහෝ දෙනා අමතක කරනවා“ යනුවෙන් ද ඇය පැවසුවාය.
වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තු නිලධාරීන්ගේ වෘත්තීය සංවිධානයක් වන ‘වන සම්පත් සංරක්ෂකයන්ගේ වෘත්තීය සංවිධානය’ මෙකී කාරණය සම්බන්ධයෙන් විෂය භාර අමාත්‍යවරයාගේ හා ජනාධිපතිවරයාගේ අවධානයට කරුණු ඉදිරිපත් කර ඇත. වනාන්තර ලෙස කළමනාකරණය කළ නොහැකි ඉඩම් පමණක් මුදා හැරීම වෙනුවට අවශේෂ වනාන්තර සියල්ල සංවර්ධන කටයුතු වෙනුවෙන් මුදා හැරීම ගැටලු සහගත වන අතර මෙයින් වන සම්පතට හා ජෛව විවිධත්වයට මෙන්ම මානව පැවැත්මට ද විශාල හානියක් සිදු විය හැකිය. එසේම මෙය ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරු සහ වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව අතර ගැටලුවක් නොව වනාන්තරවල ආරක්ෂාව පිළිබඳ ගැටලුවක් බව වන පවසයි. 5/2001 චක්‍ර ලේඛය අවලංගු කිරීම සම්බන්ධයෙන් වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ කැමැත්තක් නොමැති බව අප කළ විමසීමකදී වන සංරක්ෂණ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා ද පැවසීය.
රටට හිතැති ජනහිතවාදී රජයක් ලෙස වත්මන් රජය මේ පිළිබඳව ඉදිරියේදී ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග ගැන මේ සියලු පාර්ශ්ව සහ ජනතාව ද අවදියෙන් සිටිති.
