කැමෙලියා සිනෙන්සිස් (Camellia sinensis) යන විද්‍යාත්මක නාමයෙන් හඳුන්වනූ ලබන 'තේ' පැළෑටිය ඉන්දියාවට ආවේණික පැළෑටියක් ලෙස සලකනු ලබයි. ඉන්දියාවේ හිමාල කඳු පාමුල ඇසෑම් පළාතේ වනාන්තරවල අතීතයේදී වැවී ඇති අතර ලංකාවට මුල්ම තේ බීජ 1824 දී ගෙනැවිත් තිබේ. නැවත දෙවැනි වරට ලංකාවට තේ බීජ රැගෙන ආවේ 1839 දී පමණය. මෙම අවස්ථා 2ම පර්යේෂණ අරමුණු සඳහා මිස වගා කිරීම පිළිබඳ අරමුණු නොවූ බව තේ පිළිබඳ ඉතිහාසය විමසන්නකුට හමුවන කරුණුය. එම තේ බීජ පේරාදෙණිය උද්භිද උද්‍යානයේ පැළ කළ අතර ඒවා දලු නෙළීමකින් තොරව නිදහසේ වර්ධනය විය.1860 දී ජේම්ස් ටේලර් මහතා විසින් මුල් වරට ලංකාවේ වාණිජ තේ වගාවක් අරඔන ලදී.
දහවෙනි සියවසේදී පමණ ජීවත් වු අධිරාජයෙකු වු හුයිසුන්(1100-1126) සැබෑම තේ රසවතෙක් සේ සැලකේ. 'තේ'යන්න සෑදී ඇත්තේ ෆියුජියානු වචනයක් වූ 'ටේ'(Te) යන්නෙනි. මහා පරිමාණයෙන් තේ අලෙවි කරනු ලැබු මුල්ම ජාතිය වන්නේ ලන්දේසීන්ය. ඊට හේතුව වූයේ මුදල් ඉපැයීමේ මාර්ගයක් ලෙස තේ වගා කෙරුණු ෆිජි දුපත ලන්දේසින්ගේ යටත් විජිතයක් බවට පත්වීමයි. චීනයේ තේ හැඳින්වීම සඳහා 'චා'යන වචනය යොදා ගැනෙන අතර රුසියාවේදි 'චායි' යන්න යොදා ගැනේ. ශ්‍රී ලංකාව ද තේ නිසා විශාල කීර්තියක් අත් කරගත් රටක් වුවද
පසුගිය සමයේදී මෙරට තේ කර්මාන්තයට අත්වූ ඉරණම පිළිබඳ සොයා බලද්දී රාජ්‍ය තේ වතු සියල්ලම පාහේ පාඩු ලැබූ බවට තොරතුරු සොයා ගත හැකිය.
තමා සභාපති ධුරයේ සිටින තාක් කල් රාජයට අයත් කිසිදු තේ ඉඩමක් පෞද්ගලික අංශයට ලබා නොදෙන බව ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාවේ සභාපති නීතිඥ ශ්‍රීමාල් විජේසේකර මහතා පසුගිය දවසක පැවසුවේ එවැනි පසුබිමක් යටතේය. එවදන් මෙරට තේ සම්බන්ධයෙන් උනන්දුවක් දක්වන කාටත් අස්වැසිල්ලක් ගෙනදෙන්නෙකි.
නීතිඥ ශ්‍රීමාල් විජේසේකර මහතා ඒ බව පැවසුවේ රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාව සතු පන්විල ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයට අයත් කැලෑබොක්ක තේ කර්මාන්ත ශාලාවේ අක්‍රීය වී තිබු උදුන වෙනුවට නව උදුනක් සවිකර එහි වැඩ ආරම්භ කිරිමේ අවස්ථාවට එක්වෙමිනි. රුපියල් මිලියන තුනකට වැඩි මුදලක් ඒ සඳහා වැය කර ඇති බවත් වත්මන් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ සෞභාග්‍යයේ දැක්ම වැඩ සටහන යටතේ රජයට අයත් සියලු තේ වතු ලාභ ලබන තත්ත්වයට පත්කරන්නැයි උපදෙස් ලබාදී ඇති බවත් එහිදී ඒ මහතා වැඩිදුරටත් පැවසීය. කැලෑබොක්ක තේ වතුයායෙන් පසුගිය යහපාලන සමයේ මිලියන විස්සකට වැඩි පාඩුවක් ලැබූ බව ද එහිදී අනාවරණය විය.
එහිදී වැඩිදුරටත් අදහස් දැක්වූ ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාවේ සභාපති නීතිඥ ශ්‍රීමාල් විජේසේකර මහතා මෙසේ ද පැවසීය. "
වසර ගණනාවක් පාඩු ලැබූ රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාවේ ලාභය රුපියල් මිලියන හතක ලාභයක් දක්වා වැඩි කරන්නට පසුගිය මාසයේදී අපට හැකිවුණා. කාලයක් තිස්සේ අතහැර දමා තිබු මෙවැනි වතුවල අක්‍රීය යන්ත්‍ර අලුත්වැඩියා කරමින් රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරයට බරක් නොවී ලාභ ලබන ආයතන බවට පත්කරන්න අපි කටයුතු කරමින් යනවා. මේ සඳහා සියලු වතු අධිකාරිවරුන්ගේ හා සේවකයන්ගේ පූර්ණ සහයෝගය ලැබී තිබිම ඉතාමත් හොඳ තත්ත්වයක්." සාම්ප්‍රදායික තේ කර්මාන්තය අඩපණ කිරීමට මෙන්ම අපේ රටේ වටිනා තේ ඉඩම් කුණු කොල්ලයට විකිණීමට පසුගිය රජය පිඹුරුපත් සැකසූ අයුරුත් ඒ සඳහා මැදිහත් වෙමින් එය වළක්වා ගැනීමට නන් අයුරින් දායක වූවන්ට ස්තුතිය පළකිරීමට ද සභාපතිවරයා අමතක නොකළේය.
වසර ගණනාවක් පුරා ලාංකේය තේ සන්නාමය ලෝකයට ගෙන ගිය ලංකාවේ තේ පිළිබඳ වටිනාකම දන්නේ ඒවා රස බැලුවන්ම පමණි. Ceylon Tea යන සන්නාමයෙන් සුද්දා හැඳින්වු අපේ තේ සඳහා අවශ්‍ය නව ඉල්ලුම් සපුරාලීම රාජ්‍ය තේ වතු යායේ අභිප්‍රාය වී තිබේ. අංශක 360 වපසරියක් එකවර නැරඹිය හැකි කැලෑබොක්ක දර්ශන පථය හරහා ගගන කිමිදුම් වැනි ක්‍රීඩා තුළින් සංචාරක ආකර්ෂණය දිනා ගැනීම සඳහා සක්‍රීය වැඩපිළිවෙළක් සැකසීම මෙන්ම රාජ්‍ය වතුයායන්ට අයත් මධ්‍යම පළාතේ තේ වතු ආශ්‍රිතව කිතුල් කර්මාන්තය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ද රජයේ අවධානය යොමු වී තිබේ. ශ්‍රී ලාංකේය සැබෑ තේ සාරය ශ්‍රී ලාංකිකයන්ටත් ලෝකවාසී ජනතාවටත් ලබාදීම වෙනුවෙන් කැලෑබොක්ක තේ කර්මාන්ත ශාලාව යළි පණ ගැන්වී තිබේ.
මේ හරහා යළි තේ කර්මාන්තයේ පිබිදීමක් ඇතිවන බව පැවසූ සභාපතිවරයාට කැලෑබොක්ක වතුයායේ තලෙයිවර්වරුන් ඇතුළු සේවකයන්ගෙන් හිමිවූයේ ඉහළ ප්‍රතිචාරයකි.
"මහත්තයා මේ තේ වත්තට අපි ආදරෙයි. අපේ පඩි වැඩිකරන්න නෙමෙයි අපි ඉල්ලන්නේ, මේ වත්ත හොඳින් පවත්වාගෙන යන්න. අපි අපේ කොටස ඉටුකරන්නම්. මේ වත්ත දියුණු කරන්න අපි උපරිමයෙන් කැපවෙනවා."
ඒ කැලෑබොක්කේ වතු කම්කරුවන්ගේ අදහසයි. මේ වන විටත් නව තේ ප්‍රභේද ලක් පොළොවේ ජනත වී තිබේ.
ඒ තුළින් ජාත්‍යන්තරය ජයගත හැකි නිෂ්පාදන කෙරෙහි නව රජයේ අවධානය යොමුවීම පැසසිය යුතුය. ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාවේ වත්මන් සභාපති නීතිඥ ශ්‍රීමාල් විජේසේකර මහතා මහතා කෙරෙහි විශ්වාසය තබා ඇති පිරිසක් ද මේ වනවිට තේ ක්ෂේත්‍රය තුළ සිටීම මෙම ගමනට අමතර ශක්තියකි. ජනාධිපතිවරයා තේ වතු සම්බන්ධයෙන් දරන ස්ථාවරයට සියලු දෙනා සහාය පළකිරීම තවත් සුවිශේෂි තත්ත්වයකි.
ඒ හරහා ශ්‍රී ලංකා තේ පිළිබඳ අතීත කතාව යළි යථාර්ථයක් බවට පත්වනු ඇත. කැළැබොක්ක වතු අධිකාරි ලක්ෂිත පෙරේරා, සහකාර වතු අධිකාරි වෙනුර ගුණසේකර, රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාවේ අධ්‍යක්ෂ කුෂාන් වෑගඩපොල, සාමාන්‍යාධිකාරි නිශාන්ත ජිනසේන, පන්විල ප්‍රාදේශීය ලේකම් එන්.එස්.සේනාධීර සහ දුම්බර මිතුරෝ පරිසර සංවිධානයේ සභාපති ආනන්ද කනහැර ආරච්චි යන මහත්වරු ද සහ කැලෑබොක්ක වතුයායේ සේවක පිරිස මෙන්ම කාර්යාල සේවක මඬුල්ල ද මේ කාර්යයට දායකත්වය දක්වති.
