සුද්දන් ශ්රී ලංකාව පාලනය කළ සමයේ මැද භාගයේදී පමණ ඔවුන් විසින් එක්තරා නිශ්චිත පාලන රටාවක් මෙරටට හඳුන්වා දී තිබුණේ ය. එම පාලන රටාව ඔවුන් විසින් හඳුන්වනු ලැබුවේ ඒ.ආර්. සහ එෆ්.ආර්. යනුවෙනි. එය තවදුරටත් පැහැදිලි කරනු ලැබුවහොත් සුද්දන්ගේ එම පාලන ක්රමවේදය ක්රියාත්මක කෙරුණේ නිශ්චිත පරිපාලන සහ මුදල් රෙගුලාසිවලට අනුවය.
කෙසේ වෙතත් අප මේ සඳහන් කරන්නේ සුද්දන් රට ඇතුළු වූ මුල් කාලයේ මෙරට පාලනය කළ රොබට් බ්රවුන්රිග් සහ ටොරිංටන් සාමි වැනි මිනීමරු ආණ්ඩුකාරවරුන්ගේ අත්තනෝමතික පාලන රටාව ගැන නොවන බව ද විශේෂයෙන් ම සඳහන් කළ යුතු ය. එදා ඔවුන් විසින් ගෙනයනු ලැබුවේ ම්ලේච්ඡ පාලනයකි. 1818 දී සහ 1848 දී ඇතිවූ නිදහස් අරගල මැඬපැවැත්වීම සඳහා මාෂල් ලෝ නැමැති ම්ලේච්ඡ යුද්ධ නීතිය පනවා රට තුළ අති විශාල මනුෂ්ය සංහාරයක් ක්රියාත්මක කිරීම ඒ සඳහා කදිම උදාහරණයකි. මහාචාර්ය විමලානන්ද තෙන්නකෝන් සූරීන්ගේ උඩරට මහ කැරැල්ල නම් ග්රන්ථයේ එකී ම්ලේච්ඡ යුද්ධ නීතියේ තරම සවිස්තරව සඳහන් වේ.
ඉන් අනතුරුව මෙරටට පත්ව ආ තවත් බ්රිතාන්ය ආණ්ඩුකාරවරුන් කීපදෙනෙකු විසින් සිදුකර තිබුණේ මුඩුබිම් පනත වැනි නොයෙකුත් අණ පනත් මගින් සිංහලයන් සතු ඉඩම් රජයට පවරාගෙන ඒවා කුණු කොල්ලයට සුද්දන්ට විකුණා මුළු රටම ලිප්ටන්ගේ තේ වත්තක් බවට පත් කිරීමයි. නැතහොත් යටත් විජිතවාදය උපරිම මට්ටමින් රට තුළ තහවුරු කිරීමය.
එකල සුද්දන් විසින් ඒ.ආර්. සහ එෆ්.ආර්. රෙගුලාසි මෙරටට හඳුන්වා දෙනු ලැබුවේ තම පාලන කටයුතු පහසු කර ගැනීමේ පියවරක් වශයෙනි. එහිදී ඔවුන්ගේ අරමුණ වූයේ මුළු රටේම සම්පත් සමාන අයුරින් සූරා කෑමය. කෙසේ වෙතත් 1948 දී පමණ රට තුළ ඇති වෙමින් තිබූ නිදහස්වාදී හැඟීම් උත්සන්න වීමත් සමඟ බ්රිතාන්ය අධිරාජ්යවාදී සුද්දන්ට සිදුවූයේ මුළු රටම අතහැර දමා ආපසු එංගලන්තය වෙත යාමට ය. එදා ඔවුන් ආපසු ගොස් තිබුණේ තමන්ගේ සියලුම ඒ.ආර්. සහ එෆ්.ආර්. පමණක් නොව අධිරාජ්ය ගැති චින්තනයන් ද රට තුළ ඉතිරි කරමිනි.
සුද්දන් විසින් ඉතිරි කර ගිය ඒ.ආර්. සහ එෆ්.ආර්. ඇතුළු අධිරාජ්යවාදී නටබුන් මහ ඉහළින් පිළිගත් අපේ කළු සුද්දන් ද එම යල් පැන ගිය ක්රමවේදය තවදුරටත් ක්රියාත්මක කරගෙන ගියේ ඒවා කාලයට ඔබින පරිදි ගළපා ගැනීමකින් පවා තොරවය. 1948 න් පසු මෙරට ආණ්ඩු ක්රම ව්යවස්ථාව 1972 දී සහ 1978 දී වශයෙන් දෙවරක් වෙනස්වී ඇතත් ඒ තුළ ඇති සුද්දන්ගේ කාලයේ ඒ.ආර්. සහ එෆ්.ආර්. වල අඳුරු සෙවණැලි තවමත් පවතින්නේ සක්රීය තත්ත්වයෙනි. එය ද උඩ - යට මාරුවෙමිනි. අනෙක් අතට එදා සුද්දන් ගේ ඒ.ආර්. සහ එෆ්.ආර්. ක්රමවේදය යටතේ රාජ්ය තන්ත්රයේ බලවතුන් වූයේ නිලධාරීන් ය. ඩොනමෝර් ව්යවස්ථාව යටතේ මෙන් ම සෝල්බරි ව්යවස්ථාව යටතේත් දේශපාලනඥයන්ට සිදුවී තිබුණේ නිලධාරීන් විසින් ලියාදෙන පිටපතට අනුව කට සොලවමින් අංග චලනය කිරීමය. එහෙත් 1972 පළමු ජනරජ ව්යවස්ථාවෙන් සහ 1978 දෙවැනි ජනරජ ව්යවස්ථාවෙන් පසු තත්ත්වය සහමුලින් ම උඩු - යටිකුරු කෙරුණේ දේශපාලනඥයන්ට පාලන තන්ත්රයේ වැඩි බලතල ප්රමාණයක් අත්කර දෙමිනි.
අන්තිමේදී සිදුවූයේ රටේ මූලික නීතිය හෙවත් ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව හිතුන හිතුන විදිහට නැවීමට තකතීරු දේශපාලනඥයන්ට ඉඩ ලැබීමය. එවැනි ඇතැම් අවස්ථාවල දී රාජ්ය නායකයාගේ පෞද්ගලික අභිමතාර්ථයන් සපුරා ගැනෙන පරිදි රටේ මූලික නීතිය පවා වෙනස් කෙරුණේ ය. 1978 දී ඉදිරිපත් කළ 1 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය, 1982 දී ඉදිරිපත් කළ 3 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය සහ 4 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය, 1987 දී ඉදිරිපත් කළ 13 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය පමණක් නොව ඉකුත් යහපාලන ආණ්ඩුව මගින් ඉදිරිපත් කළ 19 වැනි සංශෝධනය ද ඒ සඳහා කදිම උදාහරණ ය.
ජේ.ආර්. ආණ්ඩුව මගින් 1978 නොවැම්බර් මාසයේදී 1 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය ගෙනැවුත් තිබුණේ විශේෂ ජනාධිපති කොමිසන් සභාවක් මගින් සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනියගේ ප්රජා අයිතිය අහෝසි කිරීම සඳහා කරන ලද නිර්දේශයට නීතිමය ආවරණයක් ලබාදීමේ අදහසිනි. එය ජාතික අවශ්යතාවයක් නොවන බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නොවේ. එසේම 3 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය සහ 4 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය ද ඊට සමාන අරමුණකින් ඉදිරිපත් කරන ලද සංශෝධන ය.
මහින්ද රාජපක්ෂයන්ගේ ආණ්ඩුව මගින් ඉදිරිපත් කළ 18 වැනි සංශෝධනයේ අරමුණවී තිබුණේ ද පෞද්ගලික අභිමතාර්ථයක් සපුරා ගැනීමය. එසේම ඉකුත් යහපාලන ආණ්ඩුව මගින් ඉදිරිපත් කළ 19 වැනි සංශෝධනය ද අවුල් ජාලයක් වී ඇති අතර එය සැකසූ ජයම්පති වික්රමරත්න වැනි නීති විශාරදයන් ද පසු කාලයකදී 19 වැනි සංශෝධනයේ නොගැළපීම් ගැන සඳහන් කර ඇත.
ඉහත සඳහන් ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සංශෝධන මගින් සිදුකර තිබුණේ රටේ පොදු නීතිය හෑල්ලු කිරීමය. එය කුමන රටකට වුව ද හිතකර තත්ත්වයක් නොවේ. සුද්දන් විසින් මෙරටට හඳුන්වා දෙනු ලැබූ ඒ.ආර්. සහ එෆ්.ආර්. රටේ ඉදිරි ගමනට බාධාවක් වී ඇත්නම් ඒවා යාවත්කාලීන කළ යුතු බව සැබෑය. එහෙත් ඒවා කළ යුතුවන්නේ එක් එක් පුද්ගලයාගේ සිතූ මනාපයට නොව අදාළ විෂයය පිළිබඳ විශේෂඥ දැනුමක් සහිත විද්වත් මණ්ඩලයක අධීක්ෂණයෙනි.
මෙරට ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව 20 වැනි වරටත් සංශෝධනය කළ යුතු බවට මේ වනවිටත් යම් කතාබහක් පවතී. 19 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනයේ බරපතළ හිඩැස් කීපයක් පවතින බැවින් එය කාලයට ගැළපෙන පරිදි සංශෝධනය කළ යුතු බව අපගේ ද අදහසයි. එහෙත් එය කළයුතු වන්නේ ඉතාමත් සීරුමාරුවටය. එසේ නොවුණහොත් සිදුවන්නේ යළිත් වරක් පඹගාලක පැටළී8මය. එවැන්නකට ඉඩ තැබීම කිසිසේත්ම නොකළ යුත්තකි.
මේ අතර සමස්ත ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවම අලුතින් සකස් කළ යුතු බවට ද ප්රබල මතයක් පවතී. එය ද ඉතා හොඳ අදහසකි. එහෙත් එය කළයුතු වන්නේ 1978 දී මෙන් එක් එක් පුද්ගලයාගේ පෞද්ගලික හෝ දේශපාලනික අභිමතාර්ථයන් මුදුන්පත් කර ගැනීමේ අරමුණින් නොවේ. රටේ ජාතික අවශ්යතාවන්ට මුල් තැන දෙමිනි.
වත්මන් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂයන්ට රට ගැනත්, රටේ අනාගතය ගැනත් ඉතා හොඳ දැක්මක් තිබේ. ඉකුත් ජනාධිපතිවරණයේදී මෙන් ම ඉකුත් මහ මැතිවරණයේදීත් මෙරට බහුතර ජනතාව විසින් ඉහළින් ම අනුමැතිය පළවූයේ එම නිවැරැදි දැක්මට ය. එහෙයින් කවුරුන් මොන මුසාවක් ඇද බෑවද තමන්ගේ දර්ශනය තමන් බලාපොරොත්තු වූ අයුරින් ම ක්රියාත්මක කිරීම ජනාධිපතිතුමන් සතු වගකීමකි. මන්ද එය මෙරට ජනතාව අතරින් 2/3 කගේ අභිමතය වන බැවිනි. එසේම අභිනව ආණ්ඩුවේ ඉදිරි ගමන යල් පැනගිය ඒ. ආර්. සහ එෆ්.ආර්. වලින් සීමා කිරීමට ද ඉඩ නොතැබිය යුතු ය. වර්තමානයේ රටේ ජාතික අවශ්යතාව වී ඇත්තේ ජනහිතකාමී ශක්තිමත් ආණ්ඩුවකි.
එසේ නොවුණහොත් සිදුවන්නේ මෙරට කීර්තිමත් දේශපාලන අතීතයක් ඇති එ.ජා.ප. යට වර්තමානයේ සිදුවී ඇති කනගාටුදායක ඉරණමට සමාන තත්ත්වයකට මුහුණපෑමට අනෙක් පාලක පක්ෂවලට ද සිදුවීමය.