“අනේ සර් අපේ ගම් 5 - 6 ක පවුල් 750 ක් හරි පාරක් නැතිකමින් පුදුම දුකක් විඳින්නේ. බේතක් හේතක් ගන්න පුංචි ළමයින් ලොකු පාසලකට යවන්න සැතැප්ම 10 – 12 අපි පයින් යන්න ඕන. අපි විඳින දුක අපේ දරුවන්ටත් විඳින්න දෙන්න එපා. ලංකාගම පාර හදලා බස් එකක් දාලා දෙන්න.” මේ පසුගියදා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිතුමා සිංහරාජයේ නිරීක්ෂණ චාරිකාවකට ගිය මොහොතේ දුප්පත් පියෙක්. තම ළබැඳි පුතණුවන් කරේ හොවාගෙන ජනපතිගෙන් ඉල්ලූ ඉල්ලීමකි. “අපි පාර හදල දෙනවා. හැබැයි සිංහරාජය සුරැකීම ඔයාලාගේ යුතුකමක්. එයට පිළිතුරු ලෙස ජනාධිපතිතුමා පැවසීය.
සිංහරාජය අපේ රටේ වැසි වනාන්තරවල ප්‍රමුඛතම වැසි වනාන්තරයයි. හෙක්ටයාර 11,187 ක් විශාල මෙරට ඉහළතම ජෛව විවිධත්වයක් ඇති එහි සුවිශේෂී බව නිසා ම එතෙර මෙතෙර උද්භිද හා සත්ව විද්‍යාඥයන්ට මෙම සංවේදී පරිසර කලාපය පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානයක් බඳු ය. සිංහරාජ ලෝක උරුම වන භූමියට ආසන්න නගර ලෙස ගාල්ල, නෙළුව, මාතර, දෙනියාය හැඳින්වීමට පුළුවන.
සිංහරාජය මායිමේ වසර ගණනාවක සිට ලංකාගම ඇතුළු ගම්මාන 7ක් පවතී. වතුගල, නිල්වැල්ල, කොලොන් කොටුව, පිටදෙණිය වාරුකන්දෙණිය, කොළොන්තොටුව ඒ ගම්මාන අතර ප්‍රධානවේ. සිංහරාජය තුළ මනරම් දියඇළි 17 ක් ද ඇත.
තම වගා අස්වැන්න නගරයට ගෙන යාමේදී මෙන්ම හදිසියකදී මේ ගම්වල අසනීප වන අයකු නෙළුව උඩුගම හා කරාපිටිය රෝහල් වෙත ගෙන යාමට ද මේ ප්‍රදේශවල ඇති දැඩි මාර්ග දුෂ්කරතාව නිසා ඒ ජනතාව විවිධ අපහසුතාවලට ලක්වෙති. ඒ අනුව ඔවුන්ට ඒ අවස්ථාවල සිදුවූයේ ඉඳහිට හමුවන ට්‍රැක්ටරයක හෝ තේ දලු ගෙන යන ලොරියක නැඟී තම අවශ්‍යතා ඉටු කර ගැනීමට ය. ඒ මාර්ග අවහිරතා නිසා ඒ ගමනට පැය 2 – 3 ක් ගතවන අවස්ථා ද තිබිණි.
පුරා විද්‍යා පර්යේෂණ අනුව මේ ගම්මාන වලගම්බා රජ දවස දක්වා දිව යන ඉතිහාසයකට උරුමකම් කියයි. සියවසකට අධික කාලයක සිට මේ සිංහරාජය මායිමේ සිටින ජනතාව සිංහරාජයට මායිමේ ඇති මාර්ගය ඔස්සේ දෙනියායට, නෙළුවට තේ දලු ඇතුළු කෘෂි නිපැයුම් රැගෙන යති. ඒ දුර කිලෝමීටර් 18ක් වූ දුෂ්කර මාර්ගයක් ඔස්සේය.
වළවල් හෑරී සෝදා පාළුවට ලක්වී, ගස් පෙරළී තිබූ එම කටුක මාර්ගයේ මෝටර් සයිකලයකවත් යාමට බැරි ස්ථාන ද විය. ඒ සමහර ස්ථානවල ට්‍රැක්ටර් පවා ධාවනය වූයේ ඉතාම අපහසුවෙනි.
ඊට අමතරව දරුවන්ට උසස් අධ්‍යාපනික කටයුතු කරගෙන යාමට නෙළුව හා දෙනියාය නගරවලට යාම ද මාර්ග දුෂ්කරතා නිසා අපහසු විය.
ඒ දරු පරපුර අතර කෙතරම් දක්ෂ දරුවන් සිටියා ද ඔවුන්ට සිදුවූයේ ලංකාගම පාසලෙන් පමණක් උසස් අධ්‍යාපනය අවසන් කර ගැනීමටය.
පසුගිය මහ මැතිවරණ ජනහමු සඳහා ජනාධිපති තුමා නෙළුව නගරයට පැමිණි මොහොතේ මේ ලංකාගම ජනතාව මාර්ග අපහසුතා නිසා තමන් විඳින දුක් ගැහැට ජනපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට පෙන්වා දුන්නේ ය.
ඒ පිළිබඳව අවධානය යොමු කළ ජනාධිපතිතුමා නෙළුව - ලංකාගම - පිටදෙණිය පැරැණි මාර්ගයේ ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු කිරීමට යුද හමුදාවට බාර කෙරිණි.
ඒ මාර්ගය ඉදිවෙද්දී සිංහරාජය මැදින් දැවැන්ත මාර්ගයක් ඉදිකරන බවටත් එහි සුපිරි හෝටලයක් ඇති බවටත් සමාජ මාධ්‍ය මගින් සමහර පරිසරවේදීහු අදහස් දැක්වූහ. ඊට පසුව ඒ ප්‍රචාරවලට තවත් අත් තටු ලැබිණි. ඒ අනුව තවත් පරිසරවේදින්ගේ අවධානය ද සිංහරාජය වෙතට යොමු විය.
වැසි වනාන්තර සුරකින්නන්ගේ සංවිධානය ඇතුළු විවිධ පරිසර සංවිධාන සිංහරාජය මැදින් පාරක් කැපීම සිංහරාජයට හානියක් බවට ජනාධිපතිතුමාට ද දැන්වූහ. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ජනපති අණින් ඒ මාර්ගයේ ඉදිකිරීම් අත්හිටුවිය.
මේ සිංහරාජය අවට ගම් 7 ක ජනතාව දිගටම ඉල්ලා සිටියේ තිබෙන පාර ප්‍රතිසංස්කරණය කර මාර්ග දුෂ්කරතාව මග අරවන ලෙසය.
මේ සියලු ප්‍රශ්න පිළිබඳව ජනාධිපතිතුමා වනජීවී වන සංරක්ෂණ නිලධාරීන් හා ප්රදේශයේ ජනතා සංවිධාන සමඟ සාකච්ඡා කළේ ය. පසුව එතුමාට ලංකාගමට පැමිණ මේ ගැටලුව පිළිබඳව ස්ථානීය පරීක්ෂණයක් කිරීමට තීරණය කළේ ය. ඒ අනුව පසුගිය සතියේ මෙරට ප්‍රථම වරට ලංකාගමට ජනතා හිත සුව පිණිස සුවිශේෂී කටයුත්තක් සඳහා ගිය ප්‍රථම ජනපති ලෙස එතුමා සිංහරාජය ලංකාගම ප්‍රදේශ හොඳින් නිරීක්ෂණය කළේ ය. පසුව මේ ගැටලුවට ලක්වූ පවුල්වල ජනතාව හා සිසු දරු දැරියන් හමු විය. ඔවුන්ගේ අදහස් ද විමසූහ.
වනජීවී හා වන සංරක්ෂණ ඉහළ නිලධාරීන්ගේ අදහස් විමසීය. වන සංරක්ෂණ නිලධාරීන් හා මාර්ග ව්‍යාපෘතියේ නියුක්ත වූ හමුදා ඉංජිනේරු බළකා නිලධාරීන් පෙන්වා දුන්නේ මේ මාර්ගය කිලෝමීටර් 18 ක් දුර වුවද එය සිංහරාජය මායිම ඇතුළෙන් මාර්ගය යන්නේ කිලෝමීටර් 1.2 ක පමණ සුළු දුරක් පමණක් බවයි. පාර අඩි 12 ට පුළුල් කරන්නේ නම් පමණක් එහි ඇති මග ගස් 38 ක් පමණක් ඉවත් කිරීමට සිදුව තිබෙන බව මෙහිදී අනාවරණය කෙරිණි.
ඒ අනුව ඒ සිංහරාජ මායිම් කොටස හැර අන් මාර්ග ප්‍රදේශය යළි පරිසර හිතකාමීව ප්‍රතිසංස්කරණයක් කිරීමට ජනපති උපදෙස් ලැබිණි. ගස් කැපීම ද නතර විය.
මේ අනුව ලංකාගම - දෙනියාය මාර්ගය පරිසර හිතකාමී මාර්ගයක් ලෙස නැවත ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට ජනපති අනුමැතිය ලැබිණි.
පරිසරයට සිංහරාජයට කිසිම හානියක් නොවන පරිදි මේ මාර්ගය තෙමසක් ඇතුළත ඉදිකිරීමට යුද හමුදාවේ ඉංජිනේරු රෙජිමේන්තුවට බාර කර තිබේ. මෙහිදී ජනාධිපතිතුමා මේ තීරණය ගෙන ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේ පාරමිපරික පවුල්
 |
| ලංකාගම පාසල් සිසුන් ගිං ගඟ තරණය කරමින් පාසල් යන අයුරු |
750 ක මූලික ගැටලුවක් විසඳීමට ය. ඒ පවුල්වලට ලොකු වගකීමක් ද ජනපති පවරා ඇත. ඒ අඩු ගණනේ පැළ 3 ක් වවා එය සිංහරාජයේ පැවැත්මට දායක කිරීම ය. එය ඔවුන් කරනු ඇතැයි අපි විශ්වාස කරමු. ඒ මක් නිසාද යත් ඔවුන්ට ජලය හා පිරිසුදු වාතය ලැබෙන්නේ මේ සිංහරාජය නිසා බව ඔවුන් පැහැදිලිව දන්නා බැවිනි. ඊට අමතරව විටින් විට සංචාරකයන් ගමට සේන්දු වන්නේත් මේ සුවිශේෂී සිංහරාජය නිසා බව ඒ අවට පදිංචි ජනතාව දනිති.
මාර්ග සංවර්ධන, වනජීවී සහ වන සංරක්ෂණ, පරිසර සහ අදාළ සියලු අමාත්‍යාංශ නිලධාරීන් සමඟ ප්‍රතිසංස්කරණය කෙරෙන මාර්ගය ජනපතිගේ නිරීක්ෂණයට ලක් කිරීමෙන් පසු එයට අවසර ලැබුණි.
මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරියේ අධීක්ෂණය යටතේ යුද හමුදාව පරිසර හිතකාමී ලෙස මාර්ග ප්‍රතිසංස්කරණය භාරව සිටියි. කි.මී. 18 ක දුර ප්‍රමාණය තෙමසක් තුළ නිම කිරීමට උපදෙස් දෙනු ලැබිණ. මාර්ගයේ ප්‍රතිසංස්කරණය නිමවීමෙන් පසු ලංකාගම සිට දෙනියායට යාමට ගතවූ පැය 04 කට ආසන්න කාලය විනාඩි 45 කට කෙටි වේ.
ප්‍රතිසංස්කරණයේදී රක්ෂිතයට හෝ පරිසර පද්ධතියට හෝ හානි නොවිය යුතු බව ජනාධිපතිතුමා තරයේ අවධාරණය කළේ ය.
ප්‍රතිසංස්කරණයෙන් පසු නෙළුව සිට දෙනියායට කුඩා ලංගම බස් රථයක් දෛනිකව ධාවනයට එක් කිරීමට ද තීරණය කෙරිණ.
ලංකාගම ග්‍රාමයේ වැල් පාලම වෙනුවට දිගින් අඩි 120 කින් සහ පළලින් අඩි 06 කින් යුත් පාලමක් ඉදිකිරීම ද සමගාමීව සිදු කෙරේ. වතුගල, ලංකාගම, නිල්වැල්ල, කොළොන්තොටුව, වාරුකන්දෙණිය සහ පිටදෙණිය ගම්මානවල දරුවන්ට පාසලට පැමිණීමට මෙතෙක් පැවැති බාධකය ඉන් ඉවත් කෙරේ.
පවුල් 700 ක් වෙසෙන ලංකාගම ප්රදේශයේ සෑම පවුලකටම පැල 03 බැගින් නොමිලේ දී පැළ 2100 ක් වගා කර ඔවුන් විසින් ම රැකගෙන වන රක්ෂිතයට දායාද කිරීමට ජනාධිපතිතුමා උපදෙස් දුන්නේ ය.
සිංහරාජ වන රක්ෂිතය සහ පරිසර පද්ධතිය පාරම්පරිකව රැකගත් තමන්ට සිය මූලික අවශ්‍යතා ඉටුකර ගැනීමට එරෙහිව පරිසරවේදීන් කණ්ඩායමක් කරුණු හරිහැටි නොදැන බලපෑම් කරන බව පවසමින් ප්‍රදේශවාසීහු දැඩි විරෝධය පළ කළහ.
මූලික ජීවන අවශ්‍යතා සපුරාගත නොහැකිව පීඩාවට පත්ව සිටින ප්‍රදේශවාසීන් වෙනුවෙන් මාර්ගයේ ප්‍රතිසංස්කරණයට ජනාධිපතිතුමා ගත් තීරණයට මහා සංඝරත්නය ආශිර්වාද කළහ. දැන් මේ ගැටලුව ජනපතිගේ පූර්ණ මැදිහත්වීමේ ජනපති නුවණැස අනුව විසඳී අවසන් ය. ලංකාගම අවට ජනතාවට දැන් පාර ලැබේ. නමුත් ඔවුන් තවදුරටත් සිංහරාජ අඩවිය සුරැකිය යුතුය. සිංහරාජය අවට පදිංචි ගම්මානවල ජනතාවට පාරක් අවශ්‍යය. නමුත් ඒ පාර හරහා ලංකාගම හා ඒ අවට සුන්දරත්වය නැරඹීමට එන අය වැඩිවීමට පුළුවන.
පොලිතින් වැනි දෑ ඔවුහු ලෝක උරුම සිංහරාජයේ තැන තැන දැමීමට පුළුවන. වෙනත් පරිසර හානි ද සිදුකිරීමට අවස්ථාව තිබේ. ඒ පිළිබඳ පළමු වගකීම ඇත්තේ මේ ගම්වල ජනතාවටයි. ජනපති මේ මාර්ගය ඉදිකිරීමට අවසර දී ඇත්තේ එහි පරිසරය වනසන්නට නොවන බව ජනතාව දැඩි ලෙස අවධාරණය කර ගත යුතු ය. ඒ අනුව කටයුතු කළ යුතු ය. ඒ අනුව මාර්ගයෙන් ප්‍රයෝජනය ගන්නා අතරම දෙපස බලහත්කාරයෙන් අල්ලා ගැනීම ගස් වැල් විනාශ කිරීම කටයුතු නොකළ යුතු ය. ඒ නිසා පාර හැදුණු පසු ගමට වැඩිපුර සංචාරකයන් ගෙන්වීම පාලනය කළ යුතුව ඇත. එය වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට අයිති කටයුත්තකි.
ඔවුන්ට තවත් යුතුකමක් ද ඇත. ඒ පාර ඉදිවුණු පසු යළිත් සිංහරාජයේ මායිම ස්ථිර ලෙසම සකස් කිරීමට ය.
මේ දිනවල සිංහරාජය හරහා පාරක් ඉදිවන බවට අසත්‍ය පතුරන ඇතැම් පරිසර සංවිධාන වලට ද බාර දිය යුතු කටයුත්තක් තිබේ. ඒ මේ ප්‍රදේශයට පැමිණ සිදුවන දේ බලා සිට මාර්ගය ඉදිවන විට සිංහරාජයට බලපෑම් තිබේ නම් එය නිවැරැදි කිරීමට කටයුතු කිරීම ය.
සාමාන්‍යයෙන් අපේ රටේ පරිසර සංවිධානවල විරෝධතා පවතින්නේ අදාළ ව්‍යාපෘතිය ආරම්භ වන තෙක් පමණි. පසුගිය කාලයේ සිදුවූ ඉහළ කොත්මලේ නොරොච්චෝලේ බලාගාර මෙන්ම කණ්ඩලම හෝටලය වැනි ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කිරීම ආරම්භ කරන කාලයේ ඔවුහු කෑගැසූහ.
පසුව ඔවුහු නිශ්ශබ්ද වූහ. නමුත් දැන් ඔවුන් කළ යුත්තේ මේ සිංහරාජය පාර ඉදිවන අයුරු අධීක්ෂණය කර ඒ ඉදිකිරීම් පරිසර හිතකාමී දැයි පරීක්ෂණ කිරීමයි. ජනපති අවධාරණය කළේ සිංහරාජයට කිසිම හානියක් සිදු නොවන පරිදි පරිසර හිතකාමීව අදාළ මාර්ගය ඉදිකරන ලෙසයි. ඒ අනුව කටයුතු නොකරන අවස්ථා පිළිබඳව ජනාධිපති කාර්යාලයට දැනුම් දීමට වුවද රාජ්‍ය නොවන පරිසර සංවිධානවලට පුළුවන. වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තු නිලධාරීන් පවසන පරිදී නව මාර්ගය සිංහරාජ මායිමේ යන කොටස පුළුල් කර ඉදි වූවත් විනාශ වන්නේ සිංහරාජයේ මහ ගස් 38 කි. නමුත් දැන් සිදුවන්නේ ඒවාත් සුරකිමින් කරන මාර්ග ව්‍යාපෘතියකි. මහවැලි ව්‍යාපාරය, මොරගහකන්ද යාන් ඔය යන ව්‍යාපෘතිවලට මෙරට වනාන්තර අක්කර දස දහස් ගණන් විනාශ වී ඇත. නමුත් ඒ ව්‍යාපෘති මගින් ලැබෙන ජල විදුලිය නැත්නම් අපි හැමදාම අඳුරේ ය.
අතීතයේ පරිසර සංවිධාන විරෝධය පළ කළ සුවිශේෂ අවස්ථාවක් වූයේ දඹුල්ල කණ්ඩලම හෝටලය ඉදිකිරීමේ අවස්ථාවයි. හෝටලය ඉදි කළ විට වැවේ ජලය අඩු වී ගොවිතැන කරන්නට බැරි වෙන බවත් වැවට අපද්‍රව්‍ය එන බවටත් ලොකු උද්ඝෝෂණ ඒ දිනවල දඹුල්ල අවට පැවැත්විණි. ඒ ප්රදේශයේ ආගමික නායකයෝ ද මේ විරෝධතාවලට නායකත්වය දුන්හ. නමුත් ඒ හෝටලය ඉදිවූයේ උපරිම ලෙස පරිසර හිතකාමීවය. අද හෝටලය වටේට වනාන්තරය වවා ඇත. පැත්තකින් බැලූ විට එහි හෝටලයක් පෙනෙන්නේ නැත. පෙනෙන්නේ කැළයක් පමණි. ඒ නිසාම පරිසර හිතකාමී හෝටලයක් ලෙස එයට සම්මාන පවා ලැබිණි. සිංහරාජ මාර්ගය ඉදිකිරීමට ද මෙය පාඩමක් ලෙස ගත හැකිව තිබේ.
එමෙන්ම අද අපේ රට පත්වී ඇති ආර්ථික ගැටලු හමුවේ අපේ රටේ ගම්මාන දියුණු කිරීමට ගමත් වෙළෙඳ පොළත් එක් කළ යුතුව ඇත. ඊට මේ මහාමාර්ග අත්‍යවශ්‍ය වේ. ඒ මගින් රටේ ආර්ථිකයට ලැබෙන පිටුබලය ඉමහත් ය.
මේ සියලු කරුණු අනුව අපට කිව හැක්කේ ජනපති ගේ නුවණැස ඔස්සේ ලංකාගම අවට ගම්වල අයට ලැබුණු මේ පරිසර හිතකාමී මාර්ගය හරිත මාර්ගයක් කිරීමටත් තිරසර ලෙස කළමනාකරණය කිරීමටත් ඔවුන් මෙන් ම පරිසරයට හිතැති සියලු දෙනා එක්වී කටයුතු කළ යුතු බවයි.
ඡායාරූප - නෙළුව පියරත්න ජයවික්‍රම
